خديجه بيگم ، خديجه بيگم، همسر كريمخان زند و عمه آقامحمدخان قاجار. او دختر فتحعلى خان قاجار* (متوفى 1139)، رئيس طايفه قاجار بود. از زندگى خديجه بيگم تا پيش از ورودش به دربار كريمخان زند (حك : 1164ـ1193) اطلاعى در دست نيست، اما چگونگى رويدادهاى تاريخى آن دوره، يعنى درگيريهاى پدرش با نادرميرزا (بعدها نادرشاه) كه به كشته شدن فتحعلى خان منجر شد، فرار برادرش محمدحسن خان به دشت قبچاق، و سرانجام مرگ محمدحسن خان (در 1172) به هنگام جنگ با كريمخان، از زندگى پرتلاطم خديجه بيگم حكايت دارد (رجوع کنید به هدايت، ج 8، ص 517ـ518، 559ـ560). با مرگ محمدحسنخان، خانواده او را كه در استرآباد ساكن بودند به دستور كريمخان به تهران بردند، اما خديجه بيگم در استرآباد نزد محمدحسين خان بيگلربيگى ماند و پس از مرگ وى به حرمسراى كريمخان برده شد (غفارى كاشانى، ص110ـ111؛ هدايت، ج 9، ص 77ـ78). هر چند در منابع تاريخى روشن نيست كه خديجه بيگم در چه زمانى به عقد كريمخان درآمد، به نظر مىرسد كه اين ازدواج پس از كشته شدن محمدحسن خان صورت گرفته باشد (رجوع کنید به هدايت، ج 9، ص 78).

آقامحمدخان و برادرش، حسينقلى خان، نيز به دربار خان زند فرستاده شدند و از حمايت خديجهبيگم برخوردار گرديدند (غفارى كاشانى، ص 111؛ هدايت، همانجا). خديجه بيگم به زودى توانست موقعيت خود را در دربار تثبيت كند. او در 1173، به هنگام سفر تفريحى بهاره كريمخان در ابهر، اطلاعاتى درباره رفتار ناشايست زنان حرم با برخى از درباريان به دست آورد و به اطلاع خان زند رساند. كريمخان پس از مشورت با همسر برادرش، زكىخان زند*، و صحت ادعاى خديجه بيگم، عاملان را به مجازات رساند (غفارى كاشانى، ص 131ـ 133). گرچه خديجه بيگم از كريمخان فرزندى نداشت، حضور فعال او در حرمسراى زند نشان از نفوذ وى دارد (رجوع کنید به هدايت، ج9، ص 315).

خديجه بيگم به واسطه سليمان خان (پسر محمدخان قاجار، حاكم استرآباد) كه طفلى بيش نبود، آقامحمدخان را در جريان رويدادهاى دربار قرار مىداد (بامداد، ج 2، ص 119). با وخيم شدن حال كريمخان كه به سل مبتلا بود، خديجه بيگم دريافت كه سرداران زند برآناند تا پس از مرگ كريمخان، آقامحمدخان را به قتل رسانند. ازاينرو برادرزاده اش را كه به بهانه شكار در خارج از شيراز بود، از ماجرا آگاه كرد. با مرگ كريمخان، آقامحمدخان با چهارده سوار به سوى استرآباد رفت (هدايت، ج 9، ص 127ـ 129؛ اعتمادالسلطنه، ج 1، ص 164).

از زندگى خديجه بيگم پس از مرگ كريمخان اطلاعى در دست نيست. خديجه بيگم را مىتوان از عوامل مؤثر در پايه گذارى سلطنت قاجار دانست، زيرا هوشيارى به موقع او سبب نجات جان بنيانگذار سلسله قاجار شد (رجوع کنید به هدايت؛ ذهنى، همانجاها).