عیدروسیه ، طریقتی منتسب به خاندانی از سادات و صوفیان یمن و هند و اندونزی در قرن نهم و دوازدهم.

مؤسس این طریقت ،عبدالله بن ابوبکر سکران بن عبدالرحمان سقاف، ملقب به شاذلی(ابن عماد،ج8،ص39)، فقيه و صوفی، در 811 در تَريم به دنیا آمد و پدرش او راعيدروس ،يعنی زعيم صوفيه ،لقب داد(شلی،ج2،ص342).عبدالله شانزده ساله بود که پدرش را از دست داد و زير نظرعمويش،عمرمحضار، پرورش يافت وازاو خرقۀ تصوف گرفت (همان،ج2،ص343).عبدالله علوم گوناگونی آموخت ، از جمله فقه و حديث و تفسير (شلی،همانجا).اگرچه وی خرقۀ شاذلیان گرفته بود(ابن عماد،همان،ص40)، طریقت او را شاخه ای از سلسلۀ کبرویه دانسته اند (تریمینگام،ص73؛ د.اسلام، ذیل «عیدروس» ). محمدبن حسن جمل اليل، ابراهيم بن محمد باهرمز، سعدبن عبدالله باعبيد و عبدالله باهراوه از استادان او ( شلی، همانجا)، و عمربن عبدالرحمان صاحب الحمراء،عبدالله بن احمد باکثير، محمدبن علی عفيف هجراني و احمد قسم بن علوي شيبه از شاگردان او بودند( همان،ج2، ص 345).

او به نوشته های عرفانی غزالی، به ويژه احياء علوم الدين،علاقه داشت و معتقد بود هر که احياء علوم را مطالعه کند از مجتهدان محسوب می شود و شاگردان خويش را به خواندن و استنساخ و عمل به آن سفارش می کرد(همان،ج2،ص345ـ346). او در عين حسن ظن به ابن عربی، شاگردانش را از مطالعۀ فتوحات مکيۀ ابن عربی، نهی می¬کرد، زیرا این کتاب را فراتر از فهم همگانی می دانست (همان،ج2، ص346).

عبدالله در12 رمضان 865 درگذشت و او را در زادگاهش به خاک سپردند ( همان، ج2، ص361) .

برخی از آثار او عبارت اند از: رساله ای در مناقب شيخ خويش ( سعد بن علی)، و الکبريت الاحمر شرحی بر قصيدۀ سعيد بالحاف (همان،ج2،ص 346ـ347 ). شاگردش ،عمربن عبدالرحمان، در فتح الرحيم الرحمن بسياری از آرای او را ذکر کرده (همان،ج2،ص347، 356) و عبدالقادر بن شيخ در کتاب فتح الله القدوس فی مناقب عبدالله العَيَدروس برخی از کرامات او را نقل نموده است (همان، ج2، ص 356).

از ویژگیهای طریقت وی، اعتدال میان سکر و صحو، جمع شریعت و حقیقت و علم و عمل بود (همان،ج2، ص344).

طریقت عیدروسیه، از طریق نوادگان عبدالله عیدروس، در گجرات و اغلب شهرهای دکن گسترده شد(رجوع کنید به تصوف*، بخش «تصوف در شبه قارة هند»، ص408) و حتی در اندونزی و ساحل شرقی افریقا نیز نفوذ یافت. با وجود این، عیدروسیه طریقتی کم اثر و محدود به اعضای خاندان عیدروس باقی ماند(تریمینگام،همانجا). پیروان این طریقت در هند با مشایخ سایر سلسله های صوفیانه مراوده داشتند و از آنها خرقه می گرفتند(شلی، همان، ص268).

---

منابع:
(1) ابن عماد؛
2- محمد شلی، المشرع الروی،[بی جا]،1980؛


(3) J Spencer Trimingham, The Sufi Orders in Islam, London,1973;


EI2, s.v. “Άydarūs”, by: O. Löfgren

/ سپیده نصرتی /



تاریخ انتشار اینترنتی: 03/06/1389