responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 614

 

بُخاراییان سیبریه ، گروه قومی کوچکی از مسلمانان حنفی مذهب سیبریه ، از بازماندگان تجّار و کاروانیانی که اصل آنها از ترکستان بوده است . نام محلی این گروه قومی بُخارلیک و پخارلیک و (در بعضی متون بُخارلیق ) و نام رسمی آن بخارتسی سیبرسکیه است . محل زندگی این قوم مناطق اومسکِ شمالی و تیومن در سیبریة غربی است . این گروه قومی از قرن دهم /پانزدهم ـ شانزدهم در این مناطق مستقر شده است . در آن زمان امیرنشینهای بخارا و سیبریه مناسبات تجاری و اقتصادی فعّالی با یکدیگر داشتند، و کالاهایی چون چرم و خز و ماهی از طریق رود ایرتیش و رودهای قابل قایقرانی به صفحات ترکستان و ماوراءالنهر برده و در عوض محصولاتی چون کاغذ و میوه های خشک شده و اشیای زینتی و مصنوعات فلزی به سیبریه و نواحی شمالی آورده می شد. عده ای از بازرگانان بخارایی که بخش عمدة این داد و ستد اقتصادی را در دست داشتند به نواحی اومسک و تیومن کوچ کردند و در آن نقاط ساکن شدند؛ در آنجا با تاتارهای بومی درآمیختند و با گذشت زمان زبان تاتار را برگزیدند و دین اسلام را در میان آنها رواج دادند.

آمیزش بخاراییان سیبریه با تاتارها به حدّی است که تعیین کردن عدة آنها عملاً ممکن نیست . در سرشماری 1305ش / 1926 دولت شوروی ، عدة آنها 012 ، 12 تن برآورد شده است . از آن پس با توجه به سیاستهای حکومت شوروی در ادغام گروههای کوچک قومی در گروههای بزرگتر و نیز ضرورت آمیزش بیشتر اقوام با یکدیگر، بخاراییان سیبریه به عنوان گروهی مستقل به شمار نیامده و با اقوام تاتار یک گروه شناخته شده اند وازینرو آمار دقیقی از آنان در دست نیست .

از بخاراییانی که نزدیک توبولسک زندگی می کنند، گروه مستقلی نیز نزدیک تومسک دیده شده است . بخاراییان سیبریه به گویشهای محلی تاتار تکلّم می کنند، اما در زبان آنها تعداد زیادی واژة فارسی دیده می شود. زبان ادبی تاتاری رایج در قازان ، زبان کتبی بخاراییان سیبریه است .

/ بنیگسن ( د. اسلام ) ؛ با اضافاتی از د.ج .اسلام /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 614
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست