حُرفى ، عبدالرحمان‌بن عبیداللّه، مشهور به ابن‌حربى و ملقب به سمسار، كنیه‌اش ابوالقاسم، محدّث قرن چهارم و پنجم. حرفى در 14 جمادی‌الآخره 336 زاده شد و در محله حربیه بغداد سكونت داشت (خطیب بغدادى، ج 11، ص 612). درباره زندگى وى اطلاع چندانى در دست نیست. شهرت وى به حرفى از آنجاست كه در بغداد بقالان، حُرفى خوانده می‌شدند (سمعانى، ج 2، ص 203ـ204). خطیب بغدادى (همانجا) اصل خاندان حرفى را از ابیورد (از شهرهاى خراسان بزرگ) دانسته است.

از جمله مشایخ حدیث وى، احمدبن سلمان نجاد، حمزةبن محمد دهقان، محمدبن حسن‌بن زیاد نقاش، و ابوبكر شافعى بودند (رجوع کنید به همانجا؛ سمعانى، ج 2، ص 204؛ ذهبى، ج 17، ص 211). خطیب بغدادى (همانجا) از او احادیثى اخذ كرده است. ابوبكر بیهقى، ابوالمعالى ثابت‌بن بندار بقال، احمدبن مظفربن سوس تمّار و برخى دیگر نیز از او حدیث نقل كرده‌اند (سمعانى، همانجا).

خطیب بغدادى (همانجا) و سمعانى (همانجا)، ضمن تأیید وثاقتِ حرفى، نوشته‌اند كه سماع وى از احمدبن سلمان نجاد در برخى موارد مضطرب است.

حرفى در 7 شوال 423 درگذشت و در گورستان باب حرب در بغداد دفن شد (خطیب بغدادى؛ سمعانى، همانجاها).

براى او دو اثر ذكر شده است: اَمالى، كه احتمالاً همان مجالس حدیثى است كه ذهبى (ج 17، ص 411) به آن اشاره كرده است؛ و فوائد، به گزینش ابوالقاسم هبةاللّه‌بن حسن طبرى (سزگین، ج 1، ص 229).

---

منابع :
(1) خطیب بغدادى؛
(2) ذهبى؛
(3) سمعانى؛


(4) Fuat Sezgin, Geschichte des arabischen Schrifttums, Leiden 1967- .

/ صفیه آقامیركریمى /