چَتالْجَهلی علیافندی ، شیخالاسلام و مفتی حنفی در دوره عثمانی. وی در 1041در چَتالجَه*بهدنیا آمد. پدرش، شیخمحمد، از مشایخ اهل طریقت بود. علی تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش به پایان رساند. شیخالاسلام خوجهعبدالرحیم در 1057 وی را به عنوان «ملازم» (دستیار) پذیرفت. علی سپس به شیخیحیی منقاریزاده (متوفی 1088) پیوست و در 1063، با انتصاب یحیی افندی به منصب قضا در مصر، در آنجا در مقام «نایب محكمه» مشغول به كار شد و بعدها در استانبول نیز همین منصب را به دست آورد. سپس به حج مشرّف شد و در 1071 دوباره به مصر رفت و نایب محكمه باب گردید [رجوع کنید به سامی، ذیل مادّه؛ محكمه باب به نیابت از قضات استانبول، در شهرهای دیگر به امور ازدواج و طلاق و ثبت اسناد رسیدگی میكرد (پاكالین، ذیل "Bab Mahkemesi" ).
چتالجهلی هنوز سی ساله نشده بود كه در محافل علمی صاحبْنام شده، با عنوان احترامآمیز «نایبْ چلبی» (میرزانایب [ محكمه ])، شهرت یافت و به تدریس پرداخت. وی در دو جنگ، قاضی عسكر بود و فاضلاحمدپاشا، صدراعظم وقت، از خدمات او تقدیر كرد.
چتالجهلی در 1082 در مصر به منصب قضا رسید و در 1084، هنگامی كه استادش منقاریزاده بیمار بود و سپاه عثمانی برای لشكركشی به اوكراین آماده شده بود، به توصیه فاضلاحمدپاشا، به درجه شیخالاسلامی نایل آمد. دوره تقریباً سیزده ساله شیخالاسلامی چتالجهلی با سلطنت محمد چهارم (حك: 1058ـ1099) و شكست سپاه عثمانی در وین و از دست دادن مجارستان هم زمان بود. از اینرو، او متهم شد كه وظیفه شیخالاسلامی خود را به نحو شایسته انجام نداده و به محمد چهارم، كه پیوسته در حال شكار بوده و به امور مملكت اهمیت نمیداده، هشدار نداده است. وی همچنین به سبب شركت نكردن سلطان در نماز جمعه و بیتوجهی او به امور دینی و دولتی موردپرسش قرارگرفتكه این اعتراضها و اهانتها موجب ناراحتی چتالجهلی شد، به طوری كه وقتی سلطان وی را برای مشورت در باره علل سقوط بوداپِست فراخواند، در آن جلسه شركت نكرد. در نتیجه، سلطانمحمد در 1097 او را، عزل و بهبورسه تبعید كرد.
علی افندی چهار سال بعد به استانبول بازگشت و در 1103، به دعوت سلطان احمد دوم (حك: 1102ـ1106) به شهر اَدِرنه رفت و دوباره با احترام به مقام شیخالاسلامی منصوب شد، ولی پس از چهل روز، وفات یافت و در مسجدجامع ادرنه دفن گردید [ سامی، همانجا ].
چتالجهلی را حنفیمذهب دانستهاند (برای نمونه رجوع کنید به بغدادی، ج 1، ستون 763)، [ ولی كحّاله (ج 7، ص 188)، ظاهراً به اشتباه، او را حنبلی معرفی كرده است ]. چتالجهلی، به دلیل تأثیرپذیری از طریقت صوفیه، به مجمعالبحرین مشهور بود. از او نوشتههای زیادی بر جای مانده و فتواهایش، با عنوان فتاوی علیافندی، بارها در استانبول به چاپ رسیده است.