جَعدهبنت أشعث ، همسر امامحسنمجتبیعلیهالسلام كه ایشان را مسموم كرد و به شهادت رساند. بنا بر نقل ابوالفرج اصفهانی (ص 31) نامهای سكینه، عایشه و شَعْثاء نیز برای او گزارش شده اما وی نام صحیح او را جعده دانسته است.
از تاریخ ولادت و وفات او اطلاعی در منابع نیامده است. پدرش، أشْعَثبن قَیس كِنْدی (متوفی 40 یا 41)، از مشاهیر نخستین دهههای صدر اسلام و مادرش، اُمّ فَرْوَه، خواهر ابوبكر بود (ابنسعد، ج 8، ص 181). هنگام اسیرشدن أشعث در واقعه رِدَّه * در سال یازدهم هجرت، ابوبكر او را آزاد كرد و خواهر خود را به ازدواج او در آورد (واقدی، ص 319؛ طبری، ج 3، ص 339).
به نوشته بلاذری (ج 2، ص 369)، جعده با نیرنگ پدرش به ازدواج امام حسن مجتبی علیهالسلام در آمد. گزارش ابنعساكر از این ماجرا، میرساند كه او زنی زیبا بوده است (رجوع کنید به ج 9، ص 139). در منابع، فرزندی از جعده برای امام حسن گزارش نشده است.
در بیشتر منابع شیعی آمده است كه معاویه با وعده مالِ بسیار و ازدواج با یزید، جعده را تطمیع كرد تا شوهرش، امام حسن، را زهر دهد و او نیز چنین كرد و بر اثر آن امام به شهادت رسید (برای نمونه رجوع کنید به مفید، ج 2، ص 16؛ ابنشهر آشوب، ج 3، ص 202؛ اربلی، ج 2، ص 138ـ139). به گزارش طبرِسی (ج 2، ص 13)، معاویه زهر را برای جعده فرستاده بوده است.
پس از كارگر افتادن زهر، معاویه به وعده مالی كه به جعده داده بود وفا كرد، ولی به ازدواج او با یزید رضایت نداد (ابوالفرج اصفهانی، ص 48) و به او گفت كه میترسد فرزندش، یزید، را نیز مانند حسنبن علی به قتل برساند ( رجوع کنید به مسعودی، ج 3، ص 182؛ طبرسی، همانجا). بنا به نقل بعضی از منابع، سم دادن جعده به امام حسن علیهالسلام، به تحریك و دستور یزیدبن معاویه بوده است ( رجوع کنید به ابنابیالحدید، ج 16، ص 11، به نقل از مدائنی؛ ابنكثیر، همانجا). جعده پس از زهر دادن به امام حسن علیهالسلام، مورد لعن و نفرین حضرت قرار گرفت (قطب راوندی، ج 1، ص 242). شاعر شیعی، قیسبن عمروبن مالك، معروف به نجاشی (متوفی ح 40)، در نكوهش جعده قصیدهای سروده است (برای متن این قصیده رجوع کنید به مسعودی، همانجا؛ مزّی، ج 6، ص 253).
به گزارش سَخاوی (ج 1، ص 283) به نقل از ابنعبدالبرّ، جعده به سبب كینهای كه به امام حسن داشت، او را مسموم كرد و این دشمنی با خاندان علی علیهالسلام در میان خانوادهاش نیز وجود داشت، چنانكه در روایتی از امام صادق علیهالسلام به آن اشاره شده است ( رجوع کنید به كلینی، ج 8، ص 167).
جعده پس از امام حسن مجتبی علیهالسلام دو بار ازدواج كرد؛ نخست با یعقوببن طلحهبن عبیداللّه (بلاذری، همانجا) كه برای او سه پسر به نامهای اسماعیل، اسحاق و ابوبكر بهدنیا آورد، اسماعیل و اسحاق به هنگام حیات پدر از دنیا رفتند (ابنسعد، ج 5، ص 123). دومین بار پس از كشته شدن یعقوببن طلحه (متوفی 63) در واقعه حَرّه (همان، ج 3، قسم 1، ص 152)، با عباسبن عبداللّهبن عباس (فرزند ارشد ابنعباس مشهور) ازدواج كرد و برای او پسری به نام محمد و دختری به نام قَریبه به دنیا آورد كه از این دو نیز نسلی باقی نماند (همان، ج 5، ص 231). در گزارشها آمده كه قریشیان به هنگام مشاجره با فرزندان جعده، آنان را «بَنی مُسِمَّةِ الازْواج» (فرزندان زنی كه همسرانش را مسموم میكند) خطاب میكردند (رجوع کنید به ابوالفرج اصفهانی؛ مفید، همانجاها).