- مدرسة الفقاهة
- مکتبة مدرسة الفقاهة
- قسم التصویري
- قسم الکتب لأهل السنة
- قسم التصویري (لأهل السنة)
- ويکي فقه
- ويکي السؤال
- مدرسة الفقاهة
- مکتبة مدرسة الفقاهة
- قسم التصویري
- قسم الکتب لأهل السنة
- قسم التصویري (لأهل السنة)
- ويکي فقه
- ويکي السؤال
|
||||
| اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4628 | ||||
|
جریب ، از واحدهای بسیار كهن برای اندازه‌گیری سطح و گاهی حجم و وزن. در باره اصل واژه جریب آرای متفاوت و گاه متضادی وجود دارد. این واژه چند بار در متون فارسی میانه (از جمله ایاتكار ژاماسپیك، ص 72؛ بیلی ، ص 583؛ نیز سنگنوشته شاپور اول در كعبه زردشت: ژینیو ، ص 51؛ بك ، ص 367) به‌صورت gryw به‌كار رفته است (نیز رجوع کنید به مكنزی ، ذیل واژه). بر این اساس، ریشه مفروض آن واژه ایرانی باستان griba دانسته شده است (هوبشمان ، ص 181). همچنین سیمز ـ ویلیامز (ج 1، اصطلاح‌نامه، ص 177، ذیل " "aypnol)، باتوجه به‌صورت مستعمل این واژه در چند نوشته بلخی، با قید احتمال، اوستایی آن را به صورت griuua (به معنای «گردن») بازسازی نموده كه در این صورت با واژه گریو در فارسی میانه (به معنای گردن) مرتبط است (نیز رجوع کنید به مكنزی، همانجا). از دیگر سو، بنا به نظر برخی از زبان‌شناسان، جریب از واژه سریانی گَریبا(رجوع کنید به فرانكل ، ص130؛ مشكور، ج 1، ص 135)، كه خود باقی‌مانده صورت اكدی kirubuمی‌باشد (بروكلمان ، ص130، )، مشتق شده است. منابع: (1) فرانتس آلتهایم و روت اشتیل، تاریخ اقتصاد دولت ساسانی ، ترجمه هوشنگ صادقی، تهران 1382 ش؛ (2) ابن‌حوقل؛ (3) ابن‌درید، كتاب جمهرة اللغه، چاپ رمزی منیر بعلبكی، بیروت 1987ـ 1988؛ (4) ابن‌سیده، المحكم و المحیط الاعظم ، چاپ عبدالحمید هنداوی، بیروت 1421/2000؛ (5) ابن‌فراء، الاحكام السلطانیة، چاپ محمد حامد فقی، قاهره 1409/1988؛ (6) ابن‌منظور؛ (7) ابویوسف قاضی، كتاب‌الخراج ، بیروت 1399/1979؛ (8) محمدبن احمد ازهری، تهذیب اللغة، ج 11، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره [ بی‌تا. (؛ (9) محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، اوزان و مقادیر ، نسخه خطی كتابخانه ملی ملك، ش 899؛ (10) محمدعلی امام شوشتری، تاریخ مقیاسات و نقود در حكومت اسلامی ، تهران 1339 ش؛ (11) ایران. قوانین و احكام، مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره پنجم قانونگذاری: از 22 دلو 1302 تا 21 بهمن ماه 1304 ، تهران: مجلس شورای ملی، 1350 ش؛ (12) همو، مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره هشتم قانونگذاری: 25 دیماه 1309ـ 25 دی ماه 1311 ، تهران: مجلس شورای ملی، ) بی‌تا. (؛ (13) اسلم‌بن سهل بحشل، تاریخ واسط ، چاپ كوركیس عوّاد، بیروت 1406/1986؛ (14) بلاذری (بیروت)؛ (15) بیهقی؛ (16) محمدعلی جمال‌زاده، گنج شایگان، یا، اوضاع اقتصادی ایران ، برلین 1335، چاپ افست تهران 1362 ش؛ (17) موهوب‌بن احمد جوالیقی، المعرّب من‌الكلام الاعجمی علی حروف المعجم ، چاپ احمد محمدشاكر، ) قاهره ( 1389/1969؛ (18) محمداحمد اسماعیل خاروف، «اوزان و مكاییل و مقاییس اسلامی و مقایسه آنها با اوزان و مكاییل بین‌المللی كنونی»، پایان‌نامه دكتری دانشكده الهیات دانشگاه تهران 1353 ش؛ (19) محمدبن احمد خوارزمی، كتاب مفاتیح‌العلوم ، چاپ فان‌فلوتن، لیدن 1968؛ (20) ابوالحسن دیانت، فرهنگ تاریخی سنجش‌ها و ارزش‌ها ، تبریز 1367 ش؛ (21) ذهبی؛ (22) رشیدالدین فضل‌اللّه؛ (23) محمد پادشاه‌بن غلام محیی‌الدین شاد، آنندراج: فرهنگ جامع فارسی ، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران 1363 ش؛ (24) احمد شاملو، كتاب كوچه ، حرف ب، دفتر 2، تهران 1378 ش؛ (25) محمدبن ایوب طبری، مفتاح المعاملات ، چاپ محمدامین ریاحی، ) تهران ( 1349 ش؛ (26) محمدبن جریر طبری، تاریخ (لیدن)؛ (27) احمدبن محمد فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الكبیر للرافعی ، بیروت: دارالفكر، ) بی‌تا. (؛ (28) زكریابن محمد قزوینی، آثارالبلاد و اخبارالعباد ، بیروت 1404/1984؛ (29) حسن‌بن محمد قمی، كتاب تاریخ قم ، ترجمه حسن‌بن علی قمی، چاپ جلال‌الدین طهرانی، تهران 1361 ش؛ (30) آن‌كاترین سواین فورد لمتون، مالك و زارع در ایران ، ترجمه منوچهر امیری، تهران 1345 ش؛ (31) علی‌بن محمد ماوردی، الاحكام السلطانیة و الولایات الدینیة، چاپ خالد عبداللطیف سبع‌العلمی، بیروت 1410/1990؛ 32- علی باشا مبارك، المیزان فی الاقیسة و الاوزان ، ) قاهره (: مكتبة الثقافة الدینیة ، ) بی‌تا. (؛ (33) محمدبن یزید مبرّد، الكامل فی اللغه و الادب و النحو و التصریف ، ج 3، چاپ احمدمحمد شاكر، ) قاهره ] 1356/1937؛ (34) مسعودی، مروج (بیروت)؛ (35) محمدجواد مشكور، فرهنگ تطبیقی عربی با زبانهای سامی و ایرانی ، تهران 1357 ش؛ (36) مقدسی؛ (37) دیوید نیل مكنزی، فرهنگ كوچك زبان پهلوی ، ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران 1373 ش؛ (38) والتر هینتس، اوزان و مقیاسها در اسلام ، ترجمه و حواشی غلامرضا ورهرام، تهران 1368 ش؛ (39) یاقوت حموی؛ (40) Ayatkar i Zamasplk , ed. G. Messina, Rome: Pontificio Istituto Biblico, 1939; (41) Michael Back, Die sassanidischen Staatsinschriften , Acta Iranica, 18, Tehran and Liege 1978; (42) H. W. Bailey, "To the Zamasp Namak II", BSO [ A ] S , VI, pt.3 (1931); (43) Carl Brockelmann, Lexicon Syriacum , Halle 1928; (44) Jean Chardin, Voyages du Chevalier Chardin en Perse et autres lieux de l'Orient , new ed. by L. Langles, Paris 1811; (45) EI 2 , s.v. "Misaha. 2: Muslim India" (by J.Burton - Page and P. A. Andrews); (46) Sigmund Fraenkel, Die aramaischen Fremdworter im arabischen , Leiden 1886, repr. Hildesheim 1962; (47) Philippe Gignoux, Glossaire des inscriptions Pehlevies et Parthes , London 1972; (48) Feza Gunergun, "Introduction of the metric system to the Ottoman state", in Transfer of modern science & technology to the Muslim world: Proceedings of the International Symposium on Modern Sciences and the Muslim World, ed. Ekmeleddin Ihsanoglu, Istanbul: The Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 1992; (49) H. Hubschman, Persische Studien , Strassburg 1895; (50) M. H. Sauvaire, "Materiaux pour servir a l'histoire de la numismatique et de la mإtrologie musulmanes", JA , VII (1886), VIII (1886); (51) Nicholas Sims - Williams, Bactrian documents from northern Afghanistan , I: Legal and economic documents , Oxford 2000; (52) Johann August Vullers, Lexicon Persico - Latinum etymologicum , Bonn 1855-1864. / فرید قاسملو / |
||||
| اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4628 | ||||
|
www.eShia.ir