responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 3644

 

تعلیقی زاده ، محمدبن محمد فَناری ، تاریخ نگار دربار عثمانی (شهنامه جی ) در قرن دهم . تعلیقی زاده در یکی از سالهای 947 تا 956/ دهة 1540 در ولایت آیدین در آناطولی غربی به دنیا آمد. او از تبار خاندان مشهور فناری بود و چنانکه از شهرتش پیداست ، ظاهراً پدرش از خطاطان زبردست ، بویژه در نگارش خط تعلیق ، بوده است . تعلیقی زاده از 969 در مغنیسا (مانیسا) کاتب شاهزاده مراد بود و در 982 که مراد ( = مراد سوم ، حک : 982ـ1003 ) به تخت نشست ، کاتبِ بایگانی کل سلطنتی شد. در 991ـ993، در عملیات نظامی علیه ایران ( به فرماندهی عثمان پاشا ) ــ با انجام خدمات منشیگری ــ شرکت کرد. در حدود 998، به دستیاری لقمان ، که سَرْشهنامه جی بود، منصوب شد. در 1004، لقمان از همراهی با محمد سوم در نبرد مجارستان سر باز زد و منصب او را به تعلیقی زاده دادند. او تا 1009 در این مقام بود و احتمالاً بین 1011 و 1020 درگذشت .

تعلیقی زاده پیش از انتصابش به سمت تاریخ نگاری دربار، سه کتاب نوشت : فراست نامه (982ـ983) در بارة ارتباط ویژگیهای ظاهری انسان با شخصیتش ، تبریزیّه (993)، و



گرجستان سفری (993) در بارة جنگهای ایران . او از دورة شهنامه جی بودنش نیز سه اثر دیگر به جای گذارد: شمائل نامة آل عثمان (1001ـ1002) که شرح مختصری از ویژگیهای شاخص خاندان عثمانی است ، شهنامة همایون (1004ـ 1005)، و اَگری فَتحی تاریخی (1006ـ1007) به نظم (این عنوان را وودهد بر کتاب نهاده است رجوع کنید به منابع ) در بارة نبردهای سِنان پاشا و محمد سوم در مجارستان . اگرچه اولین تاریخ نگاران دربار، به لحاظ قالب و زبان ، از شاهنامة فردوسی تقلید می کردند، تعلیقی زاده ، بجز در یک مورد، آثاری منثور به سبک «انشا»ی عثمانی تألیف کرد. ظاهراً اندکی پس از عزل او، مقام شهنامه جی منسوخ شد.


منابع :
(1) نجیب عاصم ، «عثمانلی تاریخنویسلری و مورخ لری : شهنامه جیلر»، در تاریخ عثمانی انجمنی مجموعه سی ، ج 2، ش 7 (1911)، ص 432ـ 434؛


/ پ . فودور ( د. اسلام ) /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 3644
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست