responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2941

 

پیرمحمد لکهنوی ، عارف حنفی مذهب هند. در 1027 در اطاوان در نواحی جونپور به دنیا آمد (حسنی ، 1396، ج 5، ص 98؛ بغدادی ، ج 2، ستون 7). اجداد وی از سادات آنجا بودند. پدرش را در کودکی از دست داد و تحت سرپرستی عموی خود قرار گرفت . علوم مقدماتی را در جونپور، مانکپور، دهلی ، اجمیر، قنّوج و سپس در حرمین شریفین فراگرفت و در مانکپور عبدالله سیّاح را درک کرد. از آنجا به لکهنو رفت و نزد عبدالقادر عمری لکهنوی به تحصیل پرداخت (غلام سرور لاهوری ، ج 1، ص 482؛ حسنی ، همانجا؛ رحمان علی ، ص 34). گفته اند که وی در این سفر، مجذوب شد (غلام سرور لاهوری ، همانجا) و به هنگام بازگشت از بنگاله مرید و ملازم عبدالله سیّاح گردید و به طریقة چشتیه * راه یافت (حسنی ، همانجا). پیرمحمد از آنجا به دهلی سفر کرد و در آنجا عبدالله سیّاح به پیرمحمد اجازة طریقتها و سلسله های دیگر و نیز اجازة تدریس داد. پیرمحمد به امر عبدالله سیّاح در لکهنو به تدریس پرداخت و افراد بسیاری نزد وی کسب علم کردند (همانجا) و، به گزارش عبدالحی حسنی (1396، ج 5، ص 98ـ99)، سرآمد عالمان و مدرسان شد. پیرمحمد اهل سماع بوده و کراماتی نیز از او نقل کرده اند (غلام سرور لاهوری ، همانجا). وی در 1080 (بغدادی ، همانجا؛ غلام سرور لاهوری ، ج 1، ص 483) و به گزارشی در 1085 (حسنی ، 1403، ص 267) وفات یافت ، او را در لکهنو در تلّی که مشرف بر ساحل گومتی است و بعدها به تل شیخ پیرمحمد معروف شد، دفن کردند (حسنی ، 1396، ج 5، ص 99). یکی از شاگردانش شیخ عطاءالله نقشبندی بود (رحمان علی ، ص 158).

از پیرمحمد آثار متعددی به عربی و فارسی در فقه ، حکمت و عرفان باقی مانده که عبارت است از: سراج الحکمة ، به عربی که حاشیه ای بر شرح الهدایة ملاصدرا است (حسنی ، 1396؛ همو، 1403، همانجاها؛ غلام سرور لاهوری ، ج 1، ص 482). برخی منابع آن را سراج الظلمة معرفی کرده اند (بغدادی ، همانجا)؛
منازل اربع ( منازل اربعه ، اربع منازل )

به فارسی در عرفان که در 1067 در لکهنو نوشته شده است (حسنی ، 1396؛
غلام سرور لاهوری ، همانجاها؛
منزوی ، ج 3، ص 2039)؛
حاشیه بر الهدایة در فقه به عربی (حسنی ، 1396، همانجا). فتاوی فقهی و نامه های عرفانی بسیاری نیز از او باقی مانده است .


منابع :
(1) اسماعیل بغدادی ، ایضاح المکنون ، ج 2، در حاجی خلیفه ، کشف الظنون ، ج 4، بیروت 1410/1990؛
(2) عبدالحی حسنی ، الثّقافة الاسلامیّة فی الهند ، چاپ ابوالحسن علی حسنی ندوی ، دمشق 1403/1983؛
(3) همو، نزهة الخواطر و بهجة المسامع و النواظر ، ج 5، حیدرآباد دکن 1396/1976؛
(4) رحمان علی ، تذکرة علمای هند ، لکهنو 1914؛
(5) غلام سرور لاهوری ، خزینة الاصفیا ، ج 1، کانپور ( بی تا. ) ؛
(6) احمد منزوی ، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان ، اسلام آباد 1362ـ1370 ش .

/ حسن سیّدعرب /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2941
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست