responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2604

 

پاز (یا باژ/ پاژ/ باز/ فاز/ باج ) ، زادگاه فردوسی ، نزدیک طوس ، در شهرستان مشهد. ویرانه هایی به نام قلعه کهنه در چند صدمتری آبادی فاز کنونی در دهستان تَبادکان ، بخش مرکزی (حومه ) شهرستان مشهد در پانزده کیلومتری مشرق آرامگاه حکیم فردوسی در طوس قرار دارد. برخی آن را مطابق با شهر قدیمی پاژ، زادگاه فردوسی ، می دانند ( رجوع کنید به پورکریم ، ص 30ـ31). نظامی عروضی (متوفی 560) پاژ را دهی در ناحیة طبران طوس (ص 75) و یاقوت حموی (ج 1، ص 466) آن را میان طوس و نیشابور ضبط کرده است . پاژ تا حملة مغول در اوایل قرن هفتم ، دهی بزرگ و آباد بوده ، و نظامی عروضی در وصف آن نوشته است : «... بزرگ دیهی است و از وی هزار مرد بیرون آید و فردوسی در آن دیه شوکتی تمام داشت ...» (همانجا). سَمعانی (متوفی 562) که در سدة ششم چندین بار در آنجا اقامت کرده است ، می نویسد: «فاز قریه ( ای ) مشهور است در طوس که به آن باز هم می گویند و مسجد جامع دارد و محدث مشهور ابوبکر محمدبن وکیع بن دواس فازی منسوب به آنجاست » (ج 4، ص 337). یاقوت حموی از شهر دیگری به نام باز/ فاز در ناحیة مرو نیز یاد کرده است (ج 1، ص 466، ج 3، ص 841).


منابع :
(1) ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی . دفتر تقسیمات کشوری ، سازمان تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران ، تهران 1377 ش ، ص 18؛
(2) هوشنگ پورکریم ، «پاژ: زادگاه فردوسی »، هنر و مردم ، دورة جدید، ش 82 (مرداد 1348)؛
(3) عبدالکریم بن محمد سمعانی ، الانساب ، چاپ عبدالله عمر بارودی ، بیروت 1408/1988؛
(4) احمدبن عمر نظامی ، چهارمقاله ، چاپ محمدمعین ، تهران 1333 ش ؛
(5) یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ 1866ـ1873، چاپ افست تهران 1965.

/ خسرو خسروی /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2604
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست