responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2319

 

بیاتِ کُرد ، گوشه ای از مقام زنگوله از مقامات دوازدهگانة موسیقی مقامی ایران . این مقام دارای دو شعبه (چهارگاه و عُزّال ) بوده و چهارگاه نیز دو گوشه به نامهای بیات کرد و حجاز مخالف داشته است (عبدالمؤمن بن صفی الدین ، ص 93). فرصت شیرازی (ص 26) بیات کرد را بیست وهشتمین گوشة دستگاه شور، و معروفی (بخش شور، ص 56 ـ62) پنجاه و ششمین تا پنجاه و نهمین گوشه از همین دستگاه دانسته است ، اما وزیری (ص 120) آن را از گوشه های آواز دشتی شمرده است . به نوشتة کیانی (ص 29) بیات کرد یا کردِ بیات از آوازهای دستگاه شور و منطبق با مقام جانفزاست . انگاره ای که وزیری در کتاب تئوری موسیقی (همانجا) از بیات کرد آورده ، نوعی بیات را به ذهن متبادر می کند که موزون (ضربی ) است و هنوز هم در کردستان خوانده و نواخته می شود. وزن این لحن دوضربی است و نوای آن در محدودة «پانتا کورد» یا فاصلة پنجم

گردش دارد. میخائیل خلیل الله وردی در کتاب فلسفة الموسیقی الشرقیة در شمار نام نواهایی که اعراب از ایرانیان اقتباس کرده اند، از حجاز کُردی ، حصارکُردی ، کُردانیه و نوای کُردی یاد کرده که ظاهراً همة آنها برگرفته از بیاتی های رایج در مناطق کردستان است .


منابع :
(1) روح الله خالقی ، نظری به موسیقی ، تهران 1362 ش ؛
(2) عبدالمؤمن بن صفی الدین ، رسالة موسیقی بهجت الروح ، با مقابله و مقدمه و تعلیقات یاسنت لویی رابینو، تهران 1346 ش ؛
(3) محمدنصیربن جعفر فرصت شیرازی ، بحورالالحان ، چاپ محمدقاسم صالح رامسری ، تهران 1367 ش ؛
(4) مجید کیانی ، هفت دستگاه موسیقی ایران ، تهران 1371 ش ؛
(5) موسی معروفی ، ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی ، تهران 1374 ش ؛
(6) میخائیل خلیل الله وردی ، فلسفة الموسیقی الشرقیة فی اسرار الفن العربی ، دمشق 1949، ذیل فهرس الانغام والموازین ؛
(7) علینقی وزیری ، تئوری موسیقی ، تهران 1371 ش .

/ حسینعلی ملاّ ح /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2319
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست