responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2307

 

بهیره ، شهری در شهرستان سَرگودها در ایالت پنجاب پاکستان . خرابه های شهر قدیمی بهیره بر کرانة غربی رود جهلُم / جهلوم در دامنة رشته کوههای بُراری به صورت تپه هایی باقی مانده که در مجموع آنها را «بهیراری »، «بُهیره ده » یا تپه های بهیره می گویند. نام دیگر آن جُبناتهنَگَر است (بالفور، ذیل مادّه ). شهر جدید روبه روی شهر قدیم بر کرانة شرقی رود قرار گرفته است . در ابتدا این شهر به نام راجای بَهدراسِین ، بهدروی نگر ( رجوع کنید به کانینگهام ، 1872، ذیل «بَهداروَتی نگری ») بود. به گفتة کانینگهام ، این شهر مرکز حکومت سوفیتس ، از معاصران اسکندر، بود و در این محل اردوها مستقر و منتظر ورود کاروان قایقهای اسکندر شدند. میان آنجا و نیکایا ـ که در آنجا اسکندر پوروس (پادشاه پنجاب ) را شکست داد ـ سه روز راه بود (بالفور، همانجا).

فاـ هیان ، سیّاح چینی ، در 400 میلادی به بهیره رفته و از همانجا از رود جهلم عبور کرده بود (همانجا). از بهیره سکه های هندوسَکائی و یونانی باکتریایی نیز به دست آمده است .

در قرن دهم ، بابُر * (متوفی 937) ورود خود به بهیره ، قبایل اطراف آن و اوضاع آن روز شهر را ثبت کرده است ( بابُرنامه ، جاهای متعدد). او که ضمن نخستین حملة خود به پنجاب در 925 وارد بهیره شده بود، برای اهالی آنجا مالیاتی به مبلغ چهارصد هزار شاهرخی تعیین کرد (همان ، ص 383). وی نام قلعة بهیره ، را «جهان نما» نوشته است (همان ، ص 384). شهر کنونی را شیرشاه سوری (متوفی 952)، در 946 یا 947 در اطراف یک مسجد و مزار یکی از اولیا بنا نهاد. در زمان اکبرشاه گورکانی (936ـ1014) ضرابخانة سکه های مفرغی در بهیره بود. در 1170 نورالدین ، سپهسالار احمدشاه درّانی (ابدالی )، به آن شهر حمله برد. سیکها این شهر را دوباره آباد کردند.

شهر بهیره ، طبق سرشماری 1360ش / 1981، 654 ، 29 تن جمعیت داشته است ( > دایرة المعارف ورلد بوک < ، ج 15، ص 94). کنده کاریهای روی چوب و ظروف مسی ، ساخت بهیره صادر می شود و شمشیرهای آن معروف است . بهیره کارهای سنگتراشی زیبایی نیز دارد ( > گزیده هایی از فرهنگهای جغرافیایی ناحیه و ایالات پنجاب (پاکستان ) < ، ج 2، ص 333).


منابع :


(1) Ba ¦bur, Emperor of India, Ba ¦bur-na ¦ma=Memoirs of Ba ¦bur , tr. Annette Susannah Beveridge, New Delhi 1979;
(2) Edward Balfour, The cyclopaedia of India and of eastern and southern Asia , London 1885, repr., Graz 1967-1968, s.v. "Bhira";
(3) Cunnigham, The ancient geography of India , vol. I, London 1871;
(4) idem, Archaeological survey of India , vol. II, Calcutta 1872;
(5) Extracts from the district & states gazetteers of the Punjab ) Pakistan ), Lahore 1983;
(6) W. W. Hunter, Imperial gazetteer of India , vol. II, London 1865;
(7) The World book encyclopedia , London 1995.

(8) / یارمحمدخان ، تلخیص از ( د. اردو ) ؛
با اضافاتی از ( د. ج . اسلام ) /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 2307
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست