بَنی مناصیر (مفرد آن : منصوری ) ، نام شماری از قبایل یا شاخه هایی از قبیلة مستقل ساکن در مشرق و جنوب عربستان ، عراق ، اردن ، سودان و الجزایر. شاخة عربستانی این قبیله ، دست کم مدّعی اند که نسلشان از طریق قُوَیْنِم ، به قحطان می رسد و بدین سان در اصل از نسب «عرب عارِبه » یا اعراب حقیقی اند. هم اینان و هم شاخة اردنی این قبیله ، بر خود می بالند که اصلاً مسیحی اند و نامشان از نام نصارا مشتق شده است . ازینرو، ممکن است که اصل و منشأ این قبیله از یمن باشد، گرچه نامشان در هیچیک از نوشته ها و نسبنامه های عربستان جنوبی نیامده است .

دربارة بنی مناصیر منطقة هلال خصیب و سودان ، نوشته های زیادی وجود ندارد، فقط گفته اند آنهایی که در اردن به سر می برند (البَلْقاء)، با بنوجَرومیه ، و آنهایی که در عراق ساکن اند با قبیلة مهم و بزرگ بنوشَمَّر پیوستگی دارند. در الجزایر، مناصیر ساکن در امتداد ساحل میان تِنِس و شرشل ، ظاهراً با بربرها درآمیخته اند (دربارة زبان آنها رجوع کنید به باسه ، 1890؛ همو، 1885؛ همو، 1892، ص 37ـ84؛ دستن ، جاهای متعدد).

در عربستان شرقی و جنوبی ، بنی مناصیر، در تمام کنارة جنوبی رُبع الخالی ، از مرز عُمان تا نجران با مسافت تقریبی 600 ، 1 کیلومتر، با بنومُرَّه که تا دورة نوسازی به داشتن گله های بسیار زیبای شتر مشهور بودند، هم مرزند. مناصیر از خاندان سعودی حمایت می کنند، ولی وهّابی نیستند و پیرو مذهب مالکی اند.

---

منابع :
(1) ( عمررضا کحاله ، معجم قبایل العرب ، بیروت 1402/1982، ج 3، ص 1140ـ1141 ) ؛


(2) R. Basset, Loqman berbةre , Paris 1890;
(3) idem, "Notes de lexicographie berbةre", JA (1885);
(4) idem, "berbةres dans le dialecte des Beni Menacer", Giornale Soc. Asiat . Ital. , VI (1892);
(5) E. Destaing, Dict. franµais-berbةre , Paris 1914;
(6) A. Hamilton, The kingdom of Melchior , London 1949;
(7) Frauke Heard-Bey, From Trucial States to United Arab Emirates , London 1982;
(8) H. St. J. B. Philby, The Empty Quarter , New York 1933.

/ گدس ( د. اسلام ، متن فرانسوی ) /