responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 1961

 

بنیاد فرهنگ تاجیکستان ، کانونی در شهر دوشنبه ، پایتخت جمهوری تاجیکستان . بحران فرهنگی در قلمرو اتحاد جماهیر شورویِ سابق که ریشه در نظام کمونیستی داشت ، در دهة هشتاد قرن بیستم میلادی به اوج خود رسید. برای مقابله با این بحران ، روشنفکرانی به میدان آمدند که دیمتری لیخاچیوف در شوروی و بانو گل رخسار در تاجیکستان ، از سران آنان محسوب می شدند. بنیاد فرهنگ تاجیکستان که رسالتش نجات مردم از بحران فرهنگی بود، در 1366ش /1987 به عنوان بخشی از بنیاد فرهنگ اتحاد شوروی ، به وجود آمد و در مهر 1370/ اکتبر 1991، طبق آیین نامه ای ، استقلال خود را اعلام کرد (کمال ، ص 10).

بنیاد فرهنگ تاجیکستان در مدتی نسبتاً اندک ، کار فراوانی انجام داده و در جامعة فرهنگی تاجیکستان جایگاهی شایسته یافته است .درنتیجة تلاشهای آن ، سازمانهای فرهنگی «احیای یغناب » (برای حفظ فرهنگ بازماندگان سغدیان باستانی )، «هاویریم » ویژة یهودیان تاجیکستان ، «آلان » ویژة قوم آسها تأسیس یافته اند (پانفیل اُوف ، ص 15؛ گاوری یل اوف ؛ حسین ، 1991، ص 4؛ کمال ، همانجا).

از مهمترین وظایف بنیاد، همکاری سودمند آن با کانونهای فرهنگی ایران بوده است ، چنانکه در 1369 ش / 1990، پیش از فروپاشی اتحاد شوروی ، جشنوارة فیلمهای ایرانی را تشکیل داد، و در پی آن ، نمایشگاه کتاب و آثار خوشنویسان و مینیاتورسازان و صنایع دستی ایرانی را برگزار کرد (حسین ، 1990؛ نجات ، ص 4؛ رحیم ؛ کمال ، همانجا). در پاییز 1371ش / 1992 نیز مجمع جهانی اوستاشناسان را برپا کرد که در آن دانشمندان ایرانی نیز حضور فعال داشتند (نجات وسنگین ، ص 3ـ4).

بنیاد فرهنگ تاجیکستان همراه با شهرداری دوشنبه ، جایزة سالانة مشترکی ، با عنوان «احیا»، جهت رشد فرهنگ و ترویج آداب و سنن مردمی ترتیب دادند که نخستین برندگان آن در 1372 ش / 1993 سهراب قربانف و انوشیروان بیکسیان ، سازندگان پیکرة حکیم ابوالقاسم فردوسی ، بودند که در میدان مرکزی شهر دوشنبه نصب شده است . همچنین ، بنیاد با همکاری شهرداری ، از 1372ش / 1993، آزمونی سالانه به نام «اثر سال » برای تقدیر از بهترین آثار ادبی ، ترتیب می دهد که در ایام نوروز برگزار می شود (کمال ، همانجا).

بنیاد فرهنگ تاجیکستان دارای کتابخانه ای غنی است که در تجهیز آن دانشمندان و ادیبان و نهادهای فرهنگی ایران نیز سهم داشته اند. در تالار ساختمان بنیاد، آثار هنری جوانان به نمایش گذاشته می شود. ممتازترین جوانانِ پژوهشگر و هنرمند، از کمک مادی و معنوی بنیاد بهره مند می شوند (گسین اُوا؛ کمال ، ص 11).

از دیگر کارهای شایسته بنیاد گردآوری دستنویسهای نادر آثار پیشینیان از میان مردم است . تاکنون ، بیش از 470 جلد کتاب گرانبها در فلسفه ، نجوم ، ریاضی ، دین ، ادبیات و...به پژوهشگاه میراث خطی اهدا شده است تا از آنها نگهداری و استفاده شود (کمال ، همانجا).

این بنیاد در مبادلة مطبوعات ، آثار موسیقی ، نقاشی و دیگر انواع هنر با سایر کشورها، بویژه ایران ، بسیار فعال است («مژده ها از تاجیکستان »، ص 4؛ غلام اُوا؛ شاپور؛ «آغاز هفتة فرهنگی ایران »).

بنیاد دارای نشریه ای به نام فرهنگ است که هر دوماه یک شماره از آن منتشر می شود و به نشر آثار با ارزش پیشینیان و سخنوران ممتاز معاصر اختصاص دارد. ارمغان ، از انتشارات دیگر بنیاد است که با همکاری سفارتخانة جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان طبع ونشر می شود (کمال ، ص 10).


منابع :


(1) "A ¦ gha ¦ z-e `Hafta-ye farhangi-ye Ira ¦ n'", Paya ¦ m-e Dushanbe, 13 Dec. 1990;
(2) Mierhaim Gavriela ¦ v, "`Ha ¦ verim' dar pahlu ¦ -ye du ¦ sta ¦ n", Ta ¦ jikista ¦ n-e Sa ¦ vet i ¦ , 29 Dec. 1990;
(3) N.Ghula ¦ ma ¦ va, "Veseliye Kartinki", Vec § erniy Dush § anbe , 16 Nov. 1990;
(4) I. Guseyna ¦ va, "Stipendiati Bunya ¦ d-e Farhang", Sada ¦ -ye mardom , 29 Jan. 1991;
(5) Mak ¤ sud Husayn, "Dar diya ¦ r-e Firdavs ¦ â ", Ta ¦ jikista ¦ n-e Sa ¦ vet i ¦ , 15 Aug. 1990;
(6) idem, "Yaghna ¦ b, Butam, Ku ¦ hista ¦ n, ba ¦ z Yaghna ¦ b", Ta ¦ jikista ¦ n-e Sa ¦ vet i ¦ , 4 Apr. 1991;
(7) Hamza Kama ¦ l, "Ta ¦ c § ara ¦ gh-e ma ـ rifat foru ¦ za ¦ n ba ¦ shad", Ta ¦ jikista ¦ n , no.4-6 (1996);
(8) "Muzhdaha ¦ az Ta ¦ jikista ¦ n", H ¤ aqiqat-e U ¦ zbakista ¦ n , (8 Nov.1990);
(9) Da ¦ ra ¦ Naj a ¦ t, "Khayr-e mak ¤ dam du ¦ sta ¦ n", Ta ¦ jikista ¦ n-e Sa ¦ vet i ¦ , 23 Nov. 1990;
(10) Da ¦ ra ¦ Naja ¦ t va Aziz Sangin, "Pazho ¦ hishgar va ro ¦ shangar-e zam ¦ â n o a ¦ sma ¦ n-e nov ¦ â n", Ta ¦ jikista ¦ n-e Sa ¦ vet i ¦ , 6 Dec. 1990;
(11) A ¦ leg Panfila ¦ v, "Ba ¦ r-e d ¦ â garsukhan az maktabha ¦ -ye Yaghna ¦ b", A ¦ mo ¦ zga ¦ r , (20 Nov. 1990);
(12) Samad Rah ¦ â m, "Ma ¦ panjaha ¦ -ye yak dast", Paya ¦ m-e Dushanbe, 5 Jan. 1991;
(13) AhmadSha ¦ pu ¦ r, "Nama ¦ yish-e rasmha ¦ va kita ¦ bha ¦ ", Adabiya ¦ t va san ـ at , (22 Nov. 1990).

/ رحیم مسلمانیان قبادیانی /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 1961
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست