responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 1821

 

بنت ، دیوید هارتویگ ، خاورشناس و متخصص زبان عربی رایج در سده های میانی بویژه در میان یهودیان عرب زبان ، و عبری میانه . بنت در 1893، در کرتوشین نزدیک پزنان (غرب لهستان امروزی ) به دنیاآمد ( د. جودائیکا ، ذیل "Baneth" ؛ گویتین ، ص 1). پدرش ادوارد بنت (1855ـ1930) خاخام و استاد دانشگاه و پژوهشگر در تلمود، از اخلاف خانوادة روحانی بنت بود (اُلِنْدُرف ، ص 9). ازینرو دیوید نیز از تربیتی کاملاً دینی برخوردار شد که بر افکار و فعالیتهای پژوهشی او تأثیر نهاد، چنانکه بعدها آثار خود را تقریباً منحصراً به عبری می نوشت (گویتین ، همانجا). وی فراگیری زبان عبری را در هفت سالگی آغاز کرد و در سالهای نوجوانی زبانهای لاتین و آرامی را بدون مربّی فراگرفت . در همین اوان ، با مقایسة دو زبان خویشاوند عبری و آرامی ، کار پژوهشی خود را آغاز کرد. در شانزده سالگی به فراگیری عربی ، بدون معلم ، روی آورد که بعدها رشتة اصلی تحقیقات او گردید (الندرف ، ص 10). از 1920 تا 1924 در آکادمی علمی یهودشناسی به پژوهش پرداخت ، سپس به فلسطین رفت و در دانشگاه عبری آنجا استادیار فلسفه و

زبان و ادبیات عرب گردید ( د. جودائیکا ، همانجا؛ بدوی ، ص 47).در 1924، در کتابخانة دانشگاه ملی یهود به سمت دستیار شروع به کار کرد و تا 1937 در این مقام باقی ماند و همسرش ، اِرْنا، که او نیز کتابدار بود، یاور وی در پژوهشهایش بود (گویتین ، ص 5). بنت از 1946 به مقام استادی زبان و ادبیات عرب نایل شد ( د. جودائیکا ، همانجا). گرچه در کنعانی و آرامی و به طورکلی زبانشناسی زبانهای سامی تخصص داشت ، به پژوهشهایی تطبیقی در زمینة فلسفة دینی اسلام و یهود و تفکر دینی یهودیان عرب نیز اهتمام می ورزید (رجوع کنید به دنبالة مقاله ). دیوید بنت در 1352ش / 1973 درگذشت (گویتین ، ص 1).

از دیوید بنت آثار چندانی بر جای نمانده است (برای کتابشناسی کامل آثار وی به عبری و آلمانی رجوع کنید به استودیا اوریینتالیا ، ص 175ـ179)، زیرا پژوهشگری کمال گرا بود که به آسانی دست به قلم نمی برد و مقالاتش بیشتر صورت تکمیلی گفتارهای او در کلاس درس و مباحثاتش با شاگردان بود که بیشتر در یادنامه هایی که در بزرگداشت همکارانش تدوین می شد، چاپ شده است (گویتین ، ص 5). او که علاقه و عنایتی خاص به غزالی داشت ، مقالات > «یک منبع مشترک در بارة بَهی بن پاقودا و غزالی » < (اورشلیم ، 1938) و > «خاخام یهودا هالوی و غزالی » < (برلین 1923 و تل آویو 1942) را در این زمینه نگاشت که این مقالات ویژگی فلسفی محض یافته است (گویتین ، ص 1؛ بدوی ، همانجا). در جهت علاقه به تفکر یهود ـ اسلامی در سده های میانی ، بنت از 1941 تا 1952 تنقیح و ترجمة آثار ابن میمون (متوفی 601) و نگارش آثاری دربارة وی و اندیشمند شکاک و یهودی دیگر، ابن کمونه ، سعدبن منصور (متوفی 683) را وجهة همت خویش ساخت (گویتین ، ص 3؛ بدوی ، همانجا).

اما مهمترین و بحث انگیزترین جنبة فعالیتهای علمی بنت ، پژوهشهای او دربارة ویژگیهای زبان عربی یهودیان و زبان عربی به طورکلی در قرون میانه بود (گویتین ، همانجا) که انتقادات نویسندگان عرب را نسبت به او برانگیخت (رجوع کنید به بدوی ، همانجا)، زیرا او انحراف از هنجار زبان عربی را در متون این دوره نشانة زنده بودن زبان و مشخصه ای سبکی و ویژگی کاربردی تصور می کرد نه ناشی از بی اطلاعی نویسندگان آنان از دستور زبان عربی ( د. جودائیکا ، همانجا؛ گویتین ، ص 4). مقالات > «تنوین و گسترش آن تا حد تبدیل به واژه ای مستقل در متون عربی یهودیان » < (1945ـ1946؛ گویتین ، همانجا) و > «منظور محمد ( ص ) هنگامی که دین خود را اسلام نامید چه بود؟ معنی اصلی اَسْلَمَ و اشتقاقات آن » < (1971؛ استودیا اوریینتالیا ، ص 179)، از جملة آثار او در این عرصه است . سهم وی در پژوهشهای مربوط به اسناد یهودیان در جِنیزة قاهره در خور توجه و بسیار پر ثمر بوده است ( د. جودائیکا ، همانجا). وی همراه با گویتین نظارت بر تدارک اثری دربارة این اسناد را با عنوان > کتابشناسی مقدماتی اسناد جنیزه < برعهده داشت ( استودیا اوریینتالیا ، همانجا).


منابع :
(1) عبدالرحمان بدوی ، موسوعة المستشرقین ، بیروت 1984؛


(2) Encyclopaedia Judaica , Jerusalem 1978-1982, s.v. "Baneth" (by M. D. Herr, S.D. Goitein, and S. M. Stern);
(3) S. D. Goitein, "David Hartwig (ZVI) Baneth", in Studia Orientalia: memoriae D. H. Baneth dedicata , Jerusalem 1979;
(4) Studia Orientalia: memoriae D. H. Baneth dedicata , Jerusalem 1979;
(5) Edward Ullendorff, "D. H. Baneth and philological precociousness", in Studia Orientalia: memoriae D. H. Baneth dedicata , Jerusalem 1979.

/ افسانه منفرد /



اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 1821
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست