باروسی ، ابوالحسن سُلْم بن حسن ، از صوفیة خراسان در قرن سوم . نسبت او به باروس است که قریه ای در نزدیکی دروازة نیشابور بوده است . به نقلِ سمعانی در الانساب از تاریخ الصوفیه ، تألیف ابوعبدالرحمن سُلَمی ، باروسی از «قدمای مشایخ نیشابور» و استاد حمدون قَصّار * و شخصی مُجاب الدّعوه بوده است (ذیل «باروسی »). باروسی با حمدون قصّار و محفوظ نیشابوری و محمدبن کَرّام (متوفی 255) معاصر بوده ، لذا در قرن سوم هجری می زیسته و در نیمة اول این قرن مریدان واصحابی داشته است . تاریخ الصوفیة سلمی در دست نیست و در طبقات الصوفیة او نیز عنوان مستقلی به باروسی اختصاص داده نشده ، فقط در شرح حال حمدون قصّار (متوفی 271) و محفوظ بن محمود نیشابوری (متوفی 303 یا 304) این دو تن ، از اصحاب باروسی خوانده شده اند (ص 123، 273). به گفتة سلمی (ص 123)، حمدون قصّار «شیخ ملامتیه در نیشابور» بوده و مذهب ملامتی از او انتشار یافته است . شاید این گرایش متأثر از استاد او باروسی بوده است . سمعانی در الانساب از ملاقات باروسی با محمد کرّام و گفت و شنود آنان یاد کرده است (ذیل «باروسی »).

یاقوت (ذیل «باروس ») مختصری دربارة باروسی از تاریخ الصوفیة سلمی نقل می کند؛ ولی از آنجا که مطالب یاقوت دربارة بسیاری از امکنه و اشخاص منسوب بدانها غالباً از سمعانی است ، مطالب باروسی نیز ظاهراً باید از الانساب باشد و نه مستقیماً از تاریخ الصوفیة سلمی .

---

منابع :
(1) محمدبن حسین سلمی ، طبقات الصوفیّة ، چاپ نورالدین سدیبه ، قاهره 1406/1986؛
(2) عبدالکریم بن محمد سمعانی ، الانساب ، ج 2، حیدرآباد دکن 1383/1963؛
یاقوت حموی ، معجم البلدان ، بیروت 1399/1979.

/ عباس زریاب /