بَلاوات ، دهکدة کوچکی در حدود 25 کیلومتری جنوب خاوری موصل ، بر سر راه دِیر ماربِهنام به قَراقوش . به نوشتة یاقوت حموی ذیل «بَلاتاذ» این دهکده در خاور موصل و در ایالت نینوا، میان دو رود دجله و زاب ، قرار گرفته است و از موصل تاآنجا اندک راهی بیش نیست . محل آمد و شد کاروانهاست و در آنجا کاروانسرایی وجود دارد. بلاوات از روستاهای «ناحیه » حَمدانیه در «لِواء» موصلِ عراق است . بیشتر ساکنان آن کیش شَبک اند ( رجوع کنید به ضراّف ، ص 10). شهرت بلاوات تنها به سبب وجود تپه ای کوچک و تاریخی در نزدیکی آن است . این تپه که «تَل بلاوات » نامیده می شود، یکی از مکانهای تاریخی آشوریان است که در سدة سیزدهم /نوزدهم کشف شده است . در 1295/1878، هُرمزد رسام موصلی ، درهای برنزی کاخ شاه آشور، شَلمَنصَر سوم (859ـ824ق م )، را در آنجابه دست آورد. این درها به موزة بریتانیا در لندن منتقل
شد. نوشته ها و نقوش روی آن بهمین رودیدادهای ثلث نخست فرمانروایی این شاه است و برخی از اوضاع و احوال حاک بر سدة نهم پیش از میلاد را نیز روشن می کند. به موجب برخی متون آشوری ، نام باستانی تَلّ بلاوات ، ایمگور ـانلیل بوده است .
منابع : (1) ابدال ، اللُّؤلؤ النضید ، موصل 1951، ص 213؛ (2) ابن عبدالحق ، مراصد الاطلاع ، قاهره 1954، ج 1، ص 214، احمد حامد صرّاف ، الشبک ، من فرق الغلاة فی العراق ؛ (3) یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ 1866ـ1873؛
Billerbeck and Delitzsch, Die palasttore salmanassars II , Leipzig 1908; Birch and Pinches, The bronze ornaments of the palace gates of Balawat (1880-1902) ; L. W. King, Bronze reliets from the gates of Shalmanasar king of Assyria , London 1914; Pinches, Trans Soc Bibl Arch ., vii 1882, 83-118; H. Rassam, Asshur and the land of Nimrod , New York 897, 200 ff.