ائمّه

ائمّه: پيشوايان معصوم عليهم‌السّلام.

ائمّه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به كار رفته است.

مفهوم عام:امام در مفهوم عام، عبارت است از حاكم و ولىّ مسلمانان(--> ولايت فقيه)، امام جماعت(--> امام جماعت)و امام جمعه(--> امام جمعه).

مفهوم خاص:امام در مفهوم خاص نزد اماميّه بر دوازده نفْس مقدّس و پاك اطلاق مى‌شود كه از جانب خداوند متعال داراى منصب والاى امامت و ولايت‌اند.

امام به اين معنا، داراى ولايت مطلق و معصوم از گناه و هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشى است و نيز حجّت خدا بر خلق و خليفه او در زمين است.(1)

امام به مفهوم نخست يا به صورت اضافه به‌كار مى‌رود ـ مانند امام جماعت و امام مسلمانان ـ و يا با قرينه، و چنانچه بدون اضافه و قرينه به كار رود، مراد، معناى خاص آن مى‌باشد كه موضوع اين مقاله است و از آن به «امام عادل» يا «امام عدل» و يا «امام المسلمين» نيز تعبير شده است.(2)

از اين عنوان در بابهاى بسيارى همچون طهارت، صلات، زكات، خمس، انفال، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منكر، نكاح، اطعمه و اشربه، احياء موات، ارث، قضاء، حدود، قصاص و ديات، از جهات مختلف سخن رفته است.

اسامى امامان:امامان معصوم عليهم السّلام عبارتند از: ابوالحسن، على بن ابى طالب، امير مؤمنان؛ ابومحمّد، حسن بن على، المجتبى؛ ابوعبداللّه، حسين بن على، سيد الشّهدا؛ ابومحمّد، على بن حسين، زين العابدين؛ ابوجعفر، محمّدبن على، باقرالعلوم؛ ابوعبداللّه، جعفر بن محمّد، الصّادق؛ ابوالحسن، موسى بن جعفر، الكاظم؛ ابوالحسن، على بن موسى، الرّضا؛ ابو جعفر، محمّد بن على،

• (1)1. ص/ 26 ؛ انبياء/ 73
• (2)النهاية/ 40 و 103