اشتهاء

اشتهاء: ميل داشتن.

از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، نكاح و اطعمه و اشربه سخن رفته است.

خوردن غذا(1)و نوشيدن آب(2)بدون اشتها (در حال سيرى) مكروه است. از آداب نوشيدن آب، آن است كه آن را در سه مرحله بنوشد؛ بدين گونه كه پس از نوشيدن جرعه‌اى از آب، باوجود اشتها دست از آن بردارد و حمد خدا گويد و اين كار را در مرحله دوم تكرار كند.(3)دست كشيدن از غذا در حالى كه هنوز اشتها دارد مستحب است.(4)از آداب عيادت بيمار، نخوردن غذاى مورد اشتها و زيان آور براى بيمار نزد او است.(5)

بنابر قول برخى قدما، ازدواج تنها بر كسى كه اشتهاى آن را دارد، مستحب است.(6)

اشراف

اَشراف: بلندپايگان اجتماعى به لحاظ رياست، ثروت يا نَسَب.

اشراف گاه بر اشخاص برخوردار از منزلت معنوى نيز اطلاق مى‌گردد( --> اهل فضل). از آن به مناسبت در بابهاى زكات، وكالت، نكاح و قضاء سخن رفته است.

از سهم زكاتِ مؤلّفة القلوب به دو نوع از اشراف داده مى‌شود: نخست، رؤساى قبائلى كه در اسلام استوارند و پرداخت زكات( --> زكات)به آنان، موجب ترغيب رؤساى قبائل مشرك، به اسلام مى‌شود و دوم، رؤساى قبائلى كه در اسلام ثابت قدم و استوار نيستند و با پرداخت زكات مى‌توان به ثبات و استوارى آنان اميدوار بود.(1)

مستحب است اشراف در منازعات براى خود وكيل بگيرند.(2)

اشراف مى‌توانند با اشخاص پايين‌تر از خود به لحاظ دنيوى ازدواج كنند و همسانى( --> كفائت)در زوجين تنها از لحاظ دينى شرط است.(3)

شوهر در صورتى كه همسرش از اشراف باشد، بايد براى او خدمتكار بگيرد و مزد او را بپردازد. نيز بايد نفقه همسر را

• (1)تذكرة الفقهاء 5/252
• (1)جواهر الكلام 36/ 465
• (2)الروضة البهية 4/377
• (2)506
• (3)جامع المقاصد 12/ 136
• (3)507
• (4)وسائل الشيعة 24/ 245
• (5)العروة الوثقى 1/ 373
• (6)المبسوط 4/ 160 ؛ الوسيلة/ 289 .