تقديرى اطلاق مى‌گردد، مانند اباحه‌اى كه از اِعراض مالك از مالش فهميده مى‌شود.(1)مقابل تقديرى، اباحه انشايى(--> اباحه انشايى)قرار دارد.

(--> اباحه)

اباحه تكليفى

اباحه تكليفى: حكم شارع به تخيير مكلّف بين فعل و ترك عمل.

اباحه تكليفى كه از آن به اباحه خاص، اباحه به معناى اخص، اباحه صِرف و اباحه محض(--> اباحه محض)نيز تعبير مى‌شود از احكام پنج گانه تكليفى و مقابل وجوب، حرمت، استحباب و كراهت است كه دلالت بر تخيير مكلّف بين انجام دادن عمل و ترك آن مى‌كند؛ بدون ترجيح يكى بر ديگرى. در نتيجه هيچ ستايش و نكوهشى بر فعل و ترك، مترتّب نمى‌گردد.(1)

(--> اباحه)

اباحه خاص --> اباحه تكليفى

اباحه شرعى

اباحه شرعى: حكم شارع به اباحه.

اباحه اگر از طرف شارع باشد، اباحه شرعى گفته مى‌شود، مانند اباحه خوردن از ميوه باغ براى رهگذر(1)و نيز تصرّف در مال غير در حال اضطرار(2)و يا خوردن از منزل خويشاوندان نزديك.(3)

اباحه شرعى گاه تكليفى است و گاه وضعى.

اباحه شرعى به لحاظ تصرّف در مال ديگرى گاه مستند به رضايت ضمنى مالك است و گاه تعبّدى محض(--> اباحه تعبّدى).(4)

(--> اباحه)

اباحه صريح

اباحه صريح: مباح كردن چيزى با صراحت.

از اباحه انشايى(--> اباحه انشايى)

• (1)شرائع الإسلام 2/ 310
• (1)معارج الاصول/ 48 ؛ الاصول العامة/ 65؛ اصطلاحات الاصول/ 120 .
• (1)حاشية كتاب المكاسب (اصفهانى) 1/ 116 ، 217 و 2/ 130 ؛ فقه الصادق 24/ 93 .
• (2)مستند الشيعة 15/ 19
• (3)الروضة البهية 7/ 341
• (4)حاشية كتاب المكاسب (اصفهانى) 1/ 198 ، 245 و 251 .