بنابراين به جاى اين كه تمام همّ خود را مصروف به تحقيق و مباهات و افتخار نسبت به نياكان خود كنيد در صلاح عقيده و عمل خويش بكوشيد.

گرچه ظاهرا مخاطب در اين آيه يهود و اهل كتابند، ولى پيداست اين حكم مخصوص آنها نيست، ما مسلمانان نيز مشمول همين اصل اساسى هستيم كه «از فصل پدر تو را چه حاصل!». (ج 465/1.)

خالية: (حاقه/ 24.)[*]

از ماده «خلوّ» و «خلاء» به معنى «گذشته» (روزهاى دنيا).

آيۀ مورد بحث خطاب محبت‌آميز خداوند به بهشتيان است، مى‌فرمايد:

«بخوريد و بياشاميد گوارا، در برابر اعمالى كه در ايام گذشته انجام داده‌ايد»فِي اَلْأَيّٰامِ اَلْخٰالِيَةِ‌.

آرى اين نعمتهاى بزرگ بى‌حساب نيست، اينها پاداش اعمال شماست كه در دنيا براى امروز ذخيره كرديد و از پيش فرستاديد، البته اين اعمال ناچيز هنگامى كه در افق فضل و رحمت الهى قرار مى‌گيرد به چنين ثمراتى منتهى مى‌شود. (ج 458/24.)

خ م د

خامد: (انبياء/ 15.)[**]

در جمع «خامدون و خامدين» است از مادّه «خمد» (بر وزن حمد) و «خمود» (بر وزن جنود) به معنى «خاموش شدن آتش» است، آنگاه به هر چيزى كه از جوش و خروش و سر و صدا بيفتد اطلاق شده است (كنايه از مردن).

آيۀ مورد بحث دربارۀ ستمگران و چگونگى عذابى است كه بدان گرفتار آمدند، زيرا تنها يك اشاره كافى است كه همۀ آنها خاموش و به ديار عدم فرستاده شوند، يعنى عوامل

[*]كُلُوا وَ اِشْرَبُوا هَنِيئاً بِمٰا أَسْلَفْتُمْ فِي اَلْأَيّٰامِ اَلْخٰالِيَةِ‌. حاقه/ 24.

[**]فَمٰا زٰاَلَتْ تِلْكَ دَعْوٰاهُمْ حَتّٰى جَعَلْنٰاهُمْ حَصِيداً خٰامِدِينَ‌.«و همچنان اين سخن را تكرار مى‌كردند. تا ريشۀ آنها را قطع كرديم و آنها را خاموش ساختيم» انبياء/ 15.