اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 592
آيات
ديگر قرآن نيز به آن اشاره شده است، مانند آيۀ 19 سورۀ حج كه مىگويد:
«بر سر كافران آب سوزان ريخته مىشود»[*]به دوستان گرم و پرمحبت و صميمى
«ولىّ حميم»[**]مىگويند
و اگر به عرق بدن (انسان و يا حيوان) «حميم» گفته مىشود به خاطر گرمى آن است.
واژۀ «حمّام» از همين مادّه مشتق شده است.
گاهى
«حميم» يكى از نوشابههاى دوزخيان به شمار مىرود، چنان كه در آيۀ 54
سورۀ واقعه مىخوانيم:
فَشٰارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ اَلْحَمِيمِ.
«آنگاه از آب سوزان مىنوشند».
در
همين سورۀ مورد بحث (واقعه) در آيۀ 43 به كلمۀ «يحموم» بر مىخوريم
كه آن نيز از همين مادّه است:وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ«و (آنها) در سايۀ
دودهاى متراكم و آتشزا قرار دارند» كه در اين جا واژۀ «يحموم» به تناسب
«ظلّ» (سايه) به «دود غليظ و سياه و داغ» تفسير شده است[***]. (ج 55/14، ج 229/23 و 237 و
285).
از
«احماء» به معنى «داغ كردن و گداختن» است و در اصل از مادّۀ «حمى» (داغ شدن)
- حرارتى كه از چيزهاى داغ و سوزان چون آتش و خورشيد توليد مىشود - گرفته شده
است.
(**) «(بدان كه) هرگز نيكى و بدى در جهان يكسان نيست، هميشه بدى
خلق را به بهترين عمل (كه نيكى است) پاداش ده تا همان كسى كه گويى با تو بر سر
دشمنى است دوست و خويش تو شود»(كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ)فصلت/ 34.
[***] تفسير نمونه در مجلدات زير، پيرامون واژۀ «حميم» به
تناسب آيات كريمه سخن گفته است: (جلد 320/19 و 283/20 و 204/21 و 21/25 و 40/26.).