اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 566
است و
به كسى مىگويند كه بسيار قسم مىخورد و براى هر كار كوچك و بزرگ سوگند ياد مىكند
و معمولا اين گونه افراد در سوگندهاى خويش صادق نيستند.
آيۀ
مورد بحث به يكى ديگر از صفات ناپسند دشمنان پيامبر (ص) اشاره مىكند و مىفرمايد:
«اطاعت
از كسى كه بسيار سوگند ياد مىكند و پست است مكن» قلم/ 10.
اصولا
سوگند خوردن از نظر اسلام خوب نيست و سوگند دروغ حرام و سوگند راست مكروه است
مگرآنكه احقاق حق بسته به آن باشد و حتى وارد است كه شخص در صورت امكان، خسارت را
قبول كند و سوگند نخورد و اگر كسى سوگندى خورد بايد كفّاره بدهد و كفّارۀ آن
طبق آيۀ 89 سوره مائده، اطعام ده نفر فقير و يا پوشاندن لباس بر آنها و يا
يك بنده آزاد كردن است و در صورت عدم تمكن بايد سه روز روزه بگيرد[*].
(ج 385/24 و قاموس قرآن)
در اصل
از مادّۀ «حلق» به معنى «گلو و مجراى غذا و آب» است (و به معنى «درد آمدن
گلو و بريدن آن» نيز به كار رفته)، «راغب» مىگويد: «حلقه» يعنى گلويش را بريد و
سپس واژۀ «حلق» براى چيدن (تراشيدن) مو و كندن و بريدن آن بهكاررفتهاست[***]،
مثلا گفته مىشود: «حلق رأسه» يعنى: سرش را تراشيد.
آيۀ
مورد بحث دربارۀ «تراشيدن موى سر» است (يكى از كارهايى كه در حج مىبايد
انجام داد)، ولى بايد توجه داشت كه پيش از ذبح قربانى در قربانگاه حق ندارند اين
عمل را انجام دهند، مگر شخصى كه داراى بيمارى و يا موانعى است كه مىبايست پيش از
موقع، سرش را بتراشد و در صورت پيش آمد اين كار، يعنى (سر تراشيدن براثر بيمارى و
امثال آن)
(*)قاموس قرآن، ماده «حلف».
[**]... وَ لاٰ تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتّٰى
يَبْلُغَ اَلْهَدْيُ مَحِلَّهُ...«... و سرهاى خود را نتراشيد تا قربانى به
محلّش برسد (و در قربانگاه ذبح شود)...» بقره/ 196.