آيۀ مورد بحث، به دنبال آيات گذشته كه دربارۀ مشركان بحث كرده و آنها را به سرنوشتى كه در قيامت دارند متوجه ساخته است، به آنها اخطار مى‌كند خداوندى كه تمام اصناف حيوانات را افريده و نيازمنديهاى آنها را تأمين كرده و مراقب تمام افعال آنهاست و براى همه رستاخيزى قرار داده، چگونه ممكن است براى شما حشر و رستاخيزى قرار ندهد و به گفته بعضى از مشركان چيزى جز زندگى دنيا و حيات و مرگ آن در كار نباشد! (ج 221/5 و 223.)

حاشرين: (شعراء/ 36.)[*]

از مادّۀ «حشر» به معنى «بسيج كردن گروهى از مردم به‌سوى ميدان جنگ يا مانند آن» است («حاشر» اسم فاعل: گردآورنده و «محشور» اسم مفعول: گردآورى‌شده)[**].

آيۀ مورد بحث دربارۀ اعزام مأموران از سوى فرعون براى بسيج كردن ساحران و گردآورى آنها به قصد مبارزه با موسى (ع) و معجزات اوست.

فرعون هنگامى كه معجزات موسى (عصا و يد بيضاء) را ديد او را ساحرى ماهر معرفى كرد و از اطرافيان خود نظر خواست، آنها پس از مشاوره به فرعون «گفتند: موسى و برادرش را مهلتى ده و به تمام شهرها (ى مصر) مأموران براى بسيج اعزام كن تا هر ساحر ماهرى را نزد تو آورند» شعراء/ 36-37.

در واقع اطرافيان فرعون يا اغفال شدند و يا آگاهانه تهمت او را به موسى پذيرا گشتند و برنامه را چنين تنظيم كردند كه او «ساحر» است و در مقابل ساحر بايد دست به دامان «سحّار» يعنى ساحران ماهرترى زد! و گفتند خوشبختانه در كشور پهناور مصر، اساتيد فن بسيارند، اگر موسى ساحر است ما «سحّار» در برابر او قرار مى‌دهيم و آن‌قدر ساحران وارد به فوت و فن سحر را جمع مى‌كنيم تا راز موسى را افشا كنند! و به اين ترتيب با توجه به مادّه «حشر» و واژه «حاشرين»، مأموران مى‌بايست ساحران

[*]قٰالُوا أَرْجِهْ وَ أَخٰاهُ وَ اِبْعَثْ فِي اَلْمَدٰائِنِ حٰاشِرِينَيَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحّٰارٍ عَلِيمٍ‌.شعراء/ 36-37. (نظير همين آيه در سورۀ اعراف آيۀ 111 آمده است).

[**]وَ اَلطَّيْرَ مَحْشُورَةً‌...ص/ 19.