اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 480
و از
آنجا كه بسيارى از مردم نيز قادر به انجام كفّاره دوم يعنى دو ماه متوالى روزه
گرفتن نيستند، جانشين ديگرى براى آن ذكر مىكند و در ادامۀ همان آيه مىفرمايد:
«و
هرگاه كسى نتواند دو ماه متوالى روزه بگيرد شصت مسكين را اطعام كند» مجادله/ 4.
واژۀ
«تحرير» مجموعا پنج بار در قرآن كريم آمده[*]و هربار دربارۀ
«آزاد كردن برده» به عنوان كفّاره بهكاررفتهاست:
سهبار
در آيۀ 92 سورۀ نساء (تحرير رقبه «آزاد كردن برده» به عنوان جريمه و
كفارۀ قتل خطا).
يكبار
در آيۀ 89 سورۀ مائده (تحرير رقبه «آزاد كردن برده» در برابر شكستن
سوگندهاى صحيح).
يكبار
در آيۀ 3 سورۀ مجادله (تحرير رقبه «آزاد كردن برده» به عنوان
كفارۀ عمل ظهار). (ج 62/4، ج 66/5، ج 412/23 تا 415.)
اين
واژه از «تحرير» گرفته شده كه به معنى «آزاد ساختن» است و در اصطلاح آن زمان، به
فرزندانى گفته مىشد كه براى خدمت در معبد تعيين مىشدند تا نظافت و خدمات معبد را
به عهده گيرند و به هنگام فراغت، مشغول نيايش و عبادت پروردگار شوند و به اين جهت
آنها را «محرّر» مىگفتند كه از هرگونه خدمت به پدر و مادر آزاد بودند و اين را
افتخارى براى خود مىدانستند.
بعضى
گفتهاند كودكان از موقعى كه توانايى براى اين خدمت داشتند تا سن بلوغ، اين وظايف
را زير نظر پدران و مادران انجام مىدادند و پس از رسيدن به مرحلۀ بلوغ،
تعيين سرنوشتشان به دست خودشان بود، اگر مىخواستند به كار خود در معبد پايان مىدادند
و بيرون مىرفتند و اگر هم تمايل داشتند به همان وضع ادامه مىدادند. (ج 395/2.)
[**]... رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مٰا فِي بَطْنِي
مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي...«... (همسر عمران عرض كرد): خداوندا! آنچه
را در رحم دارم براى تو نذر كردم كه «محرر» (و آزاد براى خدمت خانه تو) باشد، از
من بپذير...» آل عمران/ 35.
اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 480