اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 246
در لغت
عرب براى اثبات مطلبى است (حرف تصديق)، ولى معمولا در مواردى ذكر مىشود كه سؤال
به صورت منفى طرح شود، مانند اين كه خداوند مىفرمايد:أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ«آيا
پروردگار شما نيستم؟»قٰالُوا بَلىٰ. «گفتند: آرى» همچنان
كه كلمۀ «نَعَم» در جواب اثبات ذكر مىشود، مانند:
فَهَلْ وَجَدْتُمْ مٰا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا؟ قٰالُوا
نَعَمْ.«آيا آنچه را پروردگار وعده داده بود به
حقيقت يافتيد؟»، «گفتند آرى» نحل/ 28. (ج 474/2.)
در لغت
هم به معنى «انگشتان» آمده و هم به معنى «سر انگشتان» (سر انگشتان دست يا پا)[**].
آيۀ
مورد بحث اشارۀ لطيفى به خطوط سر انگشت انسانهاست، زيرا كمتر انسانى در روى
زمين پيدا مىشود كه خطوط سر انگشت او با ديگرى يكسان باشد، يا به تعبير ديگر خطوط
ظريف و پيچيدهاى كه بر سر انگشتان هر انسانى نقش است، معرف شخص اوست[***](واحد
آن «بنانة» است). (ج 278/25.)
(او را دوست دارد) ...» آل عمران/ 76.
(*)بَلىٰ قٰادِرِينَ عَلىٰ أَنْ نُسَوِّيَ بَنٰانَهُ.«آرى، قادريم كه (حتى خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتب كنيم»
قيامت/ 4.
[**] اين واژه در آيۀ 12 سوره انفال مىتواند كنايه از دست و
پا، يا به معنى اصلىاش كه انگشتان است، بوده باشد:... فَاضْرِبُوا فَوْقَ
اَلْأَعْنٰاقِ وَ اِضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنٰانٍ.«... ضربهها
را بر بالاتر از گردن (بر سرهاى دشمنان) فرود آريد و دست و پاى آنها را از كار
بيندازيد» انفال/ 12. (نمونه، ج 108/7.)
[***] در عصر ما مسئله «انگشت نگارى» بر همين اساس به صورت علمى در
آمده، و بهوسيلۀ آن بسيارى از مجرمان شناخته شده و جرمها كشف گرديده است،
همينقدر كافى است كه مثلا يك سارق هنگامى كه وارد اتاق يا منزلى مىشود دست خود
را بر دستگيرۀ در، يا شيشۀ اتاق يا قفل صندوق بگذارد و اثر خطوط
انگشتانش روى آن بماند، پس از نمونهبردارى، با سوابقى كه از سارقان و مجرمان
دارند آن را تطبيق مىدهند و مجرم را پيدا مىكنند.
اسم الکتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه المؤلف : شریعتمداری، جعفر الجزء : 1 صفحة : 246