4) ابراهيم فوق‌العاده مهمان‌نواز بود (ذاريات/ 24 تا 27) به طورى كه در بعضى از روايات آمده است او را ابو اضياف (پدر مهمانان يا صاحب مهمانان) لقب داده بودند (سفينة البحار، ج 74/1.).

(5) او توكل بى‌نظيرى داشت و در هيچ كار يا حادثه‌اى نظرى جز به خدا نداشت و هرچه مى‌خواست از او مى‌طلبيد و جز در خانۀ او را نمى‌كوبيد (شعراء/ 78 تا 82.).

(6) ابراهيم شجاعت بى‌نظير و نيز منطق فوق‌العاده نيرومندى داشت، به طورى كه در عبارات كوتاه و مستدل پاسخهاى دندانشكنى به گمراهان مى‌داد. اين مطلب در داستان محاجۀ ابراهيم با نمرود و با عمويش آزر و نيز با قضات دادگاه بابل، هنگامى كه مى‌خواستند او را به جرم خداپرستى و بت‌شكنى محكوم كنند، به روشنى آمده است. (به آياتى كه در سورۀ انبياء آمده است رجوع شود).

7) قابل توجه اين كه قرآن يكى از افتخارات مسلمانها را اين مى‌شمرد كه آنها بر آيين ابراهيمند[1]و او بود كه نام «مسلمان» را بر شما گذارد[2].

8) ابراهيم، مراسم حج را باآن‌همه عظمت و شكوهش به فرمان خدا پايه‌گذارى كرد و به‌همين‌جهت نام او و خاطرۀ او با تمام مراسم حج آميخته است و اصولاً انجام مراسم حج بى‌ياد ابراهيم نامفهوم است.[*](ج 397/10 تا 410.)

ا ب ق

ابق: (صافات/ 140.)[**]

از «اباق» گرفته شده و به معنى «فرار كردن بنده از مولاى خود» آمده است.

آيۀ مورد بحث دربارۀ يونس (ع) است كه در آن تعبير عجيبى به كار رفته و بيانگر اين است كه ترك اولاى بسيار كوچك تا چه حد ممكن است خداوند، پيامبران عالى مقام را

(1و2)...مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرٰاهِيمَ هُوَ سَمّٰاكُمُ اَلْمُسْلِمِينَ‌... حج/ 78.

[*] نام «ابراهيم (ع)» اين پيامبر بزرگ الهى 69 بار در قرآن مجيد تكرار شده است. «المعجم الاحصائى».

[**]إِذْ أَبَقَ إِلَى اَلْفُلْكِ اَلْمَشْحُونِ‌.«به خاطر بياور زمانى را كه (يونس) به‌سوى كشتى مملو (از جمعيت و بار) فرار كرد» صافات/ 140.