هستند كه وقتى انفاق و خرج مى‌كنند، زياده روى و اسراف نمى‌نمايند و بخل نيز نمى‌ورزند و زندگيشان معتدل و ميانه رواست.[1] [4] - شخصى كه مالش را به ديگرى بدون شاهد گرفتن قرض ميدهد و عليه مديون در نپرداختن قرض، دعا مى‌كند كه جواب مى‌آيد آيا تو را به شاهد گرفتن امر نكردم‌؟

بنابراين تلاش قبل از دعا و پس از دعا و در حين آن، لازم است و با دعا نبايد علل و اسباب طبيعى را ناديده گرفت و انتظار داشت كارها به صورت خارق العاده انجام شود.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم: مَثَلُ الذّى يَدعُو بِغَيرِ عَمَلٍ كَمَثَلِ الذّى يَرْمِى بِلا وَتَر[2] كسى كه بدون عمل دعا مى‌كند، مانند تيرانداز بدون كمان است.

موانع استجابت دعا

1 - قساوت قلب: يكى از عوامل اجابت دعا رقّت قلب و دل شكستگى است، امّا قساوت قلب كه همان خشكى و سخت و صَلب بودن قلب است، مانع استجابت دعا است. امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: «اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَّلَ لا يَستَجيبُ دُعاءً بِظَهْرِ قَلبٍ قاسٍ‌؛[3]خداوند عزوجل دعائى را كه از روى قلب قسى باشد، مستجاب نمى‌كند».

2 - عدم سابقه در دعا: كسى كه با خداوند ارتباط حسنه ندارد و صدايش پيش ملائكه خدا معروف و شناخته شده نيست، وقتى بلا و مصيبتى به او وارد مى‌شود و دعا مى‌كند، دعايش به هدف نمى‌رسد و ملائكه مى‌گويند ما اين صدا را نمى‌شناسيم و سابقه دعا نداشته است.4

[1]- فرقان / 67.

[2]- عُدّة الدّاعى، باب 3 / اقوامٌ لايستجابُ دعائهم

[3]- همان.

[4]- همان.