خدا و سنّت نبوّت بر آن استوار است و خاستگاه سنّت و پايان همه كارهاى بدان باز مى‌گردد.

هر كس به ناحق ادّعا كند هلاكت مى‌شود، هر كس بر حق افترا ببندد زيان مى‌بيند و به مطلوب نمى‌رسد، و هر كس حقّ را اظهار كند هلاك مى‌شود. در نادانى شخص همين بس كه قدر خود را نشناسد. هر كه بر تقوا استوار ماند هلاك نمى‌شود كشته قومى كه بر اساس تقوا باشد تشنه نمى‌ماند (هر عملى كه بر مبناى حق باشد ضايع نمى‌شود.) بنا بر اين در خانه‌هايتان بمانيد و اختلافات خود را اصلاح كنيد كه توبه در پشت سر شماست. هيچ كس جز پروردگارش را نستايد و هيچ نكوهشگرى جز خودش را ملامت نكند».

[شرح‌]

(4181- 4176) ما اين بخش از خطبه را قبلًا توضيح داديم.

بايد توجّه داشت كه معناى جمله اوّل اين بخش از خطبه اين است: آن كه بهشت و جهنم را در پيش‌رو دارد در حقيقت داراى نوعى سرگرمى است كه او را از انديشه غير از بهشت و جهنّم باز مى‌دارد. بنا بر اين لازم است كه به چيزى جز بهشت سرگرم نشود. مقصود اين است كه اين سرگرمى وسيله رسيدن به بهشت و نجات از جهنم است، كه كتاب آسمانى در اين باره سخن گفته و پيامبران نيز بر اين امر تأكيد كرده‌اند.

امام (ع) با اين جمله كه بهشت و جهنم فرا روى شما قرار دارند به يكى از اين دو امر اشاره كرده است:

1- مقصود اين باشد كه بهشت و جهنم مورد توجه‌اند و انسان در مدّت عمرش به ياد آنهاست، زيرا در پيش روى انسانها قرار دارند و هميشه انديشه انسان را به خود مشغول مى‌دارند و هر كس بهشت و جهنم را تا اين اندازه در نظر داشته باشد به غير آن دو نمى‌پردازد.

2- پيش روى بودن بهشت و جهنّم به اين معنى باشد كه چون انسان از