(3708- 3668)

فرموده است: فقد شهدنا

امام (ع) به حضور بالقوّه يا حضور بالفعل و به وسيله همّت و محبّتى كه به حضور در صحنه جنگ داشته است حكم فرموده، و چه بسا انسانهايى كه با بدنهاى خود حضور ندارند ولى همت آنها حضور دارد و در آن نفع فراوانى است، بدان گونه كه انسانها را بسيج مى‌كنند و يا در پراكندگى دشمنان خدا تأثير مى‌گذارند چنان كه اولياى خدا با همّتشان كارى مى‌كنند كه از اشخاص فراوانى ساخته نيست اگر چه قوى و نيرومند باشند.

(3721- 3709)

فرموده است: و لقد شهدنا فى عسكرنا هذا القوم فى اصلاب الرّجال و ارحام النّساء

اين سخن امام (ع) تأكيد است بر حضور برادر آن شخص صحابى، و اشاره دارد بر اين حقيقت كه بزودى ياران حق كه از آن دفاع خواهند كرد و بندگان خالص خدا هستند و بالقوّه در كنار آن حضرت حضور خواهند داشت پديد مى‌آيند. يعنى آنها در مواد عالم بالقوّه موجودند و كسى كه بالقوّه در جمع ياران خدا حاضر باشد وقتى كه بالفعل موجود شود جزو ياران خدا خواهد بود.

(3728- 3722)

فرموده است: سيرعف بهم الزّمان‌

امام (ع) لفظ «رعاف» را كه به معناى خونى است كه از بينى انسان خارج مى‌شود براى وجود يافتن آنها استعاره آورده و زمان را به انسان تشبيه كرده است و به اين دليل وجود آنها را به زمان نسبت داده است كه زمان از وسايل مهيّايى است كه وجود آنها را مى‌پذيرد، چنان كه شاعر گفته است:

معناى سخن امام (ع) كه فرمود: و يقوى بهم الايمان، روشن است و نيازى‌