كردند و با راه اندازى جنگ جمل بيعتشان را شكستند و همچنين كسانى كه از طلحه و زبير پيروى كردند جزو ناكثين مى‌باشند. و مراد امام (ع) از مارقين، خوارج و از قاسطين و فاسقين، اصحاب معاويه مى‌باشند و اين اسمها (ناكثين، مارقين و قاسطين) قبلًا به وسيله پيامبر (ص) بيان شده هنگامى كه آن حضرت به امام (ع) خبر داد كه بزودى بعد از من با ناكثين و مارقين و قاسطين خواهى جنگيد. و اين كه امام (ع) خوارج را با كلمه (مروق) توصيف كرده است براى اين است كه (مروق) عبارت از پرتاب تير و خروج آن از كمان است، و چون خوارج در آغاز در جاده حق بودند و سپس، به گمان خودشان، در طلب حق مبالغه كردند تا آنجا كه از حق دور شدند، و به اين دليل استعاره آوردن لفظ مروق به خاطر مشابهت، زيباست.

پيامبر (ص) از آنها به همين لفظ خبر داده بود، آنجا كه فرمود: يمرقون من الدّين كما يمرق السّهم من الرّمية، (از دين چنان كه تير از كمان خارج شود خارج مى‌شوند).

و امّا توصيف اهل شام به فاسقان براى اين است كه مفهوم فسق يا قسط خروج از راه و روش حق است و اينان چنين بودند به اين دليل كه از اطاعت و فرمان حضرت على (ع) خارج شدند و اطلاق يكى از دو لفظ قاسط، يا فاسق به همين اعتبار است.

(2852- 2831)

فرموده است: كانّهم لم يسمعوا كلام اللّه يقول «تلك الدّار الاخرة نجعلها للّذين لا يريدون علوّا فى الارض و لا فسادا و العاقبة للمتّقين‌

اين كلام امام (ع) تذكّرى است به هر سه طايفه ناكثين، قاسطين و مارقين و هر كس كه احتمالًا تصوّر مى‌كند حق در روش آنهاست و با اين تصوّر با امام (ع) مخالفت كرده و جنگ به راه مى‌انداختند. جنگ راه انداختن آنها به خاطر برترى‌جويى بود كه در امور دنيا طالب آن بودند و همين برترى جويى‌