جواب اين اشكال در
توضيح گفته ديگر امام (ع): و منهم امناء على وحيه گذشت، چون مقصود از ركوع، خشوع
براى عزّت و عظمت خداست و اين منافات ندارد كه پاهايشان در عمق زمين و سرهايشان از
آسمانهاى هفتگانه و عرش و كرسى فراتر باشد.
(1500- 1490)
فرموده
است: مضروبة بينهم و بين من دونهم حجب العزّة و استار القدرة
جمله فوق
اشاره است به اين كه ابزار انسانى ناتوان از درك حقيقت فرشتگان و دسترسى به آنان
مىباشد به اين دليل كه آنها از جسميّت و جهت داشتن به دوراند و به عزّت و جلال
خداوندى نزديك. نيروى ادراك انسانى از تنوّع و مراتب متفاوت آنها به دور است.
مثلًا هر گاه يكى از پادشاهان دنيا در بزرگوارى و عظمت چنان باشد كه جز بزرگان و
خواصّ نتوانند او را ببينند، و يا بعضى از خواص پادشاهان مانند وزير و همدم و
دربان كه همه مردم به آنها دسترسى ندارند، و جز افراد خصوصى و يا داراى واسطههاى
قوى نمىتوانند با آنها ديدار داشته باشند و صرفاً اين فاصله بين آنها و مردم
تقرّب و نزديكى آنها به پادشاه باشد. در باره فرشتگان نيز تصوّر همين است. چنان كه
ميان مردم و وزراى سلطان پرده عزّت و عظمت پادشاه و قدرت و قهر او حايل مىباشد،
حايل ميان مردم و فرشتگان نيز پرده عزّت و عظمت خداوند، پادشاه دنيا و آخرت است. و
بدينسان است حال فرشتگان مقرّب و پايينتر از آنها حاملان عرش. و سزاوار نيست كه
قواى ضعيف ما به آنها برسد و به دليل حجابهاى عزّت و عظمت خداوندى براى فرشتگان و
به دليل كمال تسلّط و قدرت خداوند كه در باره فرشتگان اعمال شده است انسان
نمىتواند آنها را درك كند و خدايى جز او نيست.
(1504- 1501)
فرموده
است: و لا يتوهمّون ربّهم بالتصوير.
اين فراز از
فرموده امام (ع) اشاره به اين است كه فرشتگان در باره حق