ستارگان زينت دهنده
آسمان با پرتاب به سوى شياطين از بين مىروند و لازمه اين امر به مرور زمان از بين
رفتن تمام ستارگان يا تعدادى از آنهاست بديهى است كه اين نقصان هرگز به وجود
نيامده است و اگر بگوييد شهابها غير از ستارگان زينت دهنده آسمان هستند، اين مخالف
سخن حق تعالى است كه فرمود: وَ
لَقَدْ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ وَ جَعَلْناها رُجُوماً
لِلشَّياطِينِ. اين آيه تصريح دارد بر
اين كه شهاب رجم كننده شيطان همان چراغها و ستارگان زينت دهنده آسمان مىباشند.
در پاسخ اشكال
اوّل مىگوييم: منافاتى ميان ظاهر آيه و آنچه كه ما ذكر كرديم نيست به اين شرح كه
چون آسمان دنيا مانع نور ستارگان نيست، عقل مردم هنگام نگاه كردن به آسمان و
مشاهده ستارگان حكم مىكند كه آسمان دنيا به وجود ستارگان زينت داده شده، پس صحيح
است فرموده حق متعال: إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ
الْكَواكِبِ، زيرا زينت آسمان دنيا به ستارگان نسبت به توّهم مردم در رابطه با
آسمان دنياست.
پاسخ ما به
اشكال دوّم اين است، كه شهابهاى ثاقب غير از ستارگان ثابتند.
امّا در باره
سخن حق متعال: وَ لَقَدْ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ وَ
جَعَلْناها رُجُوماً لِلشَّياطِينِ مىگوييم: هر جرم نورانى كه در جوّ بالا يا
در آسمان روشنايى مىدهد براى مردم روى زمين چراغ به حساب مىآيد، جز اين كه بعضى
از چراغها در طول زمان باقى هستند كه از آنها به ثواقب تعبير مىشود، و بعضى
متغيراند كه از آنها به شهاب تعبير مىشود. خداوند آنها را ايجاد كرده و رجم
شياطين قرار داده است، نسبت به توهم ما، بر آنها صدق مىكند كه زيور آسمان باشند.
(1519- 1397)
فرموده
است: ثمّ فتق ما بين السّماوات ... تا و لا يشيرون اليه بالنظائر
در توضيح
مطالب فوق بحثهايى به شرح زير است:
بحث اوّل-
اين فصل نيز در باره تفسير كلام امام (ع): فسوّى منه سبع