و اگر دست را نگاه داشته و سر يا پارا به آن بكشد، صحيح بودن مسح محل اشكال است، ولي اگر موقعي كه دست را مي‌كشد سر يا پا مختصر حركتي كنداشكال ندارد.

مساله 274- اگر براي همه مسحها و يا بعضي از آنها رطوبتي در كف دست نمانده، نمي توان كف دست را با آب ديگرتر كرد، بلكه بايد از اعضاي ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد، و احتياط اين است كه از رطوبت ريش، و اگرنشد از رطوبت ابروها و پلكها بگيرد، و اگر رطوبت كف دست تنها به اندازه مسح سر باشد، بنابراحتياط واجب سر را باهمان رطوبت مسح كند و براي مسح پاها از اعضاي ديگر وضو رطوبت بگيرد.

مساله 275- اگر همه جلوي سر و يا روي پا نجس است و نمي توان آن را آب كشيد، بايد تيمم نمايد و احتياطا وضوهم بگيرد و مسح جبيره اي انجام دهد، يعني پارچه پاك و خشكي روي آن ببندد و روي پارچه را مسح نمايد.

مساله 276- مسح كردن از روي جوراب و كفش باطل است، ولي اگر به واسطه سرماي شديد يا ترس از دزد و درنده ومانند اينها نتواند كفش يا جوراب را بيرون آورد، مسح كردن بر آنها اشكال ندارد، و اگر روي كفش نجس باشد، بايد چيزپاكي بر آن ببندد و بر آن چيز مسح كند، و احتياط واجب آن است كه در اين صورت تيمم هم بنمايد.

مساله 277- اگر پس از مسح شك كند كه صحيح انجام داده يا نه، مي‌تواند جاي مسح را خشك كرده و دوباره مسح نمايد.

وضوي ارتماسي

مساله 278- "وضوي ارتماسي" آن است كه انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، يا آنها را در آب فرو برده به قصد وضو از آب بيرون آورد. و اگر موقعي كه دستها را در آب فرو مي‌برد نيت وضو كند و تا وقتي كه آنها رااز آب بيرون مي‌آورد و ريزش آب تمام مي‌شود به قصد وضو باشد، وضوي او صحيح است، و نيز اگر موقع بيرون آوردن از آب قصد وضو كند و تا وقتي كه ريزش آب تمام مي‌شود به قصد وضو باشد، وضوي او صحيح مي‌باشد.

مساله 279- در وضوي ارتماسي هم بايد صورت و دستها را از بالا به پايين شست، پس اگر هنگام فرو بردن در آب قصد وضو كند، بايد صورت را از سمت پيشاني و دستها را از سوي آرنج در آب فرو برد، و اگر هنگام بيرون آوردن ازآب قصد وضو كند، بايد صورت را از سمت پيشاني و دستها را از سوي آرنج از آب بيرون آورد.

مساله 280- اگر وضوي بعضي از اعضا را ارتماسي و وضوي بعضي را به صورت