برسد يا نه - بنابراحتياط واجب خمس آن رابدهد.

مساله 1717- غواص يا معدنچي كه خمس اشياي به دست آمده را پرداخت نموده، اگر از مخارج ساليانه اش زيادبيايد لازم نيست خمس آن را دوباره بپردازد.

مساله 1718- اگر بچه نابالغ به واسطه فرو رفتن در دريا جواهري به دست آورد يا معدني را استخراج كند يا گنجي پيدا كند و يا مال حلال مخلوط با حرام داشته باشد، ولي او بايد خمس آنها را بپردازد.

6 - غنيمت جنگ :

مساله 1719- اگر مسلمانان به فرمان امام معصوم (ع) با كفار بجنگند و در حال جنگ - و يا بنابراحتياط در حال مهياشدن و تدارك براي جنگ - غنائمي به دست آورند، پس از آنكه مخارجي را كه براي نگهداري و حمل و نقل آن كرده اند و مقداري كه امام (ع) مصلحت مي‌داند به مصرفي برساند و نيز چيزهايي كه مخصوص امام (ع) است كنارگذاشتند بايد خمس بقيه آن را بپردازند.

مساله 1720- اگر در زمان غيبت جنگهايي با اجازه حكومت اسلامي جامع الشرايط انجام شود، غنيمت آنها حكم غنيمت زمان امام (ع) را دارد.

7 - زميني كه كافر ذمي از مسلمان بخرد:

مساله 1721- اگر كافر ذمي [1] زميني را از مسلمان بخرد بنابرمشهور بايد خمس آن را از همان زمين واگذار نمايد، و اگر به جاي زمين بهاي آن را هم بدهد كافي است، ولي اگر بخواهد غير از پول و زمين چيز ديگري بدهد بنابراحتياط بايد بااجازه حاكم شرع باشد. همچنين اگر كافر ذمي مغازه يا منزلي از مسلمان بخرد و زمين آن نيز مورد نظر باشد بايد خمس زمين آن را بپردازد، و در پرداخت و نيز گرفتن اين خمس از سوي حاكم شرع قصد قربت لازم نيست . و فروع آينده براساس فتواي مشهور است .ولي به نظر مي‌رسد ثبوت خمس در خود زمين محل اشكال است، و احتمال دارد مرادحديث و بعض فقها در اين مورد خمس غلات هر سال زمين باشد كه در حقيقت زكات دو برابر مي‌شود و بايد به مصرف زكات برسد. بلي، حاكم اسلامي مي‌تواند هر ذمي را كه زمين از مسلمان بخرد محكوم به پرداخت خمس نمايد، چنانكه فروشنده زمين نيز مي‌تواند در

---