تقيه و رازداري

احكام اسلام از نظر شدت مطلوبيت يا عدم مطلوبيت متفاوت است . برخي از آنها به گونه اي است كه خداوند هرگونه اقدام براي تحقق يا عدم تحقق آنها را درخواست مي‌كند، كه از آنها به عنوان "واجبات مؤكد" و يا "حرامهاي مؤكد" نام برده مي‌شود، و بعضي در اين حد از تأكيد نيستند و گاه بسيار خفيف و مورد تساهل اند.

از سوي ديگر انسان مؤمن هم داراي ارزشي والامي باشد. بنابر نقل صحيح از امام صادق (ع): "مؤمن احترامش از كعبه بيشتر است"[1] و بنابر بياني ديگر: "احترام مال مؤمن همچون احترام خون اوست و آبروي او نيز در همين حد احترام دارد." بايد توجه داشت كه تمامي احكام اسلام براي سعادت بشر در دنيا و آخرت تشريع شده است و لذا منطبق با فطرت انساني است و اگر بنا باشد هستي او را مورد هجوم قرار دهد و استحكام زندگي وي را از بين ببرد، قطعا از فطري بودن خارج مي‌شود. حال در صورتي كه ميان حفظ جان و شخصيت مؤمن و حفظ احكام ديني ناسازگاري به وجود آيد و عمل به احكام موجب به مخاطره افتادن جان و آبروي مؤمن گردد، حفظ جان و آبرو مقدم است .

در روايتي از امام صادق (ع) آمده است : "ان التقية ديني و دين آبائي"[2] "تقيه دين من و پدران من است ." مفاد اين حكم آن است كه تا وقتي كه خطر و ضرر جدي متوجه مسلمان نيست، بايد بر دستورات ديني تأكيد بورزد; ولي اگر خطر و ضرر مهمي متوجه مسلمان يا مسلمانان بشود، اصرار بر تحقق حكم برداشته مي‌شود.

گاهي منظور از تقيه انجام دادن وظيفه نيست ; بلكه رازداري، كتمان و حفظ سر است . يعني لازم نيست كه علنا و به همه كس توضيح داده شود كه مثلا او چنين مي‌كند و يا اسراري را كه به جان و مال خود و ديگران آسيب مي‌رساند فاش كند. در

---