مثل اين كه يك تن گندم را بفروشد به يك تن و پنج من گندم، يا يك تن گندم و هزار تومان، يا يك تن گندم و انجام كاري براي فروشنده، و...; در همه اين موارد معامله ربايي بوده و باطل مي‌باشد.

ب - "رباي قرضي"، آن است كه قرض دهنده شرط كند كه بدهكار مبلغي اضافه بر آنچه گرفته بدهد يا مقداري از جنس ديگر به آن اضافه كند يا كاري براي او انجام بدهد و يا آن را با كيفيت خاصي كه ارزش مالي دارد پس بدهد. البته اگر قرض گيرنده به ميل خود - بدون اين كه قرض دهنده شرط كند - بيشتر از مقدار قرض بپردازد، اشكال ندارد; بلكه مستحب است .

رباي قرضي به هيچ وجه حلال نمي شود و راههايي كه براي فرار از آن در بعضي از كتابها بيان شده جايز نيست، و زياده اي كه گرفته مي‌شود حرام است .

در رباي معاملي در صورتي كه بخواهند دو كالاي همجنس را كه با هم تفاوت قيمت دارند معامله كنند، مي‌توانند چيزي را ضميمه كنند; به گونه اي كه از معامله "مثل به مثل همراه با زياده" خارج گردد. مثلا اگر يك خروار برنج مرغوب ارزش دو خروار برنج نامرغوب را دارد و بخواهند آنها را با هم مبادله كنند، مي‌توانند يك خروار برنج مرغوب را همراه با يك عدد ساعت به دو خروار برنج نامرغوب بفروشند. البته بهتر است در همين صورت يك خروار برنج مرغوب را به پول بفروشند و بعد با آن پول دو خروار برنج نامرغوب را بخرند كه مبادله كالا به كالا نباشد.

بانك

با رواج اسكناس و پول و توسعه تجارت، ايجاد بانك يكي از ضروريات زندگي اجتماعي مردم شده است . بانك ها خدمات گوناگوني به مشتريان خود ارائه مي‌دهند. بانك ها براي ارائه خدمات و تسهيلاتي كه براي مردم به وجود مي‌آورند، مي‌توانند كارمزد دريافت كنند; و نيز تحت يكي از عنوانهاي داد و ستد، مانند مضاربه، وارد تجارت شوند و به سپرده ها علي الحساب سود بپردازند; اما اين سود