وجود اصيل است، و ماهيت اعتباري

مرحوم صدرالمتألهين كه به اصطلاح اصالت وجودي است مي‌گويد: چيزي كه در عالم حقيقت دارد هستي است و ماهيات امور اعتباري مي‌باشند كه از هستي ها انتزاع مي‌شوند، اگر هستي محدود باشد ماهيت از آن انتزاع مي‌شود، و ذات باري تعالي چون هستي غيرمتناهي است ديگر ماهيت ندارد و قهرا عين علم و قدرت و اراده و حيات مي‌باشد.[1]

ذات نامحدود صفاتش نيز نامحدود است

"ألذي ليس لصفته حد محدود"

(خدايي كه صفت او حد معيني ندارد.)

چون ذاتش بي پايان است صفاتش هم بي پايان است، و چون صفاتش عين ذاتش مي‌باشند صفت زائد بر ذات هم ندارد.

بعضي شارحان گفته اند[2] اينجا منظور از صفت، ذات خداست ; يعني ذات خدا حد محدود ندارد; ولي ظاهرا مقصود صفات باشد، زيرا همه فرقه ها قبول داشتند كه ذات خدا غيرمحدود است و آنچه محل اختلاف بوده صفات خدا مي‌باشد، و احتمال اين كه مقصود ذات خدا باشد خلاف ظاهر است . بعد مي‌فرمايد:

"و لا نعت موجود"

(و خدا صفتي كه قابل تغيير و تحول است و كم و زياد مي‌شود ندارد.)

"نعت" به معني صفت زائد بر ذات است، ولي خدا صفاتش عين ذاتش مي‌باشند.

---