عهد و پيمان و اقرار چيز لغوي مي‌شود; براي اين كه شما مي‌خواستيد اقرار بگيريد كه ما غفلت نكنيم، وقتي كه ما آن پيمان را فراموش كرديم خدا ديگر نمي تواند بگويد حجت من بر شما تمام شده است . و اگر در آن حال شعور و ادراك نداشتيم، معنا ندارد كه ما در آن وقت اقرار و اعتراف به معرفت خدا كرده باشيم ; ايشان اين آيه شريفه و اخبار وارده را در حقيقت سمبليك و رمزي گرفته اند.

نظر فلاسفه در مورد "عالم ذر"

در اينجا بعضي از فلاسفه توجيه سومي دارند و مي‌گويند: اين كه بگوييم ما همه به صورت مورچگان بوديم و در عالم ماده و طبيعت از ما اقرار گرفتند و دوباره ما را به پشت حضرت آدم برگرداندند صحيح نيست، و از طرفي اين كه سيد مرتضي مي‌گويد كه اينها سمبليك است اين را هم نمي توانيم بپذيريم ; براي اين كه ظاهر آيه شريفه و روايات اين است كه در عالم ديگري، غير اين عالم تدريجي مادي، اين عهد و پيمان گرفته شده است، از اين رو اينها عقيده دارند كه آن عالم عالم مثال است ; و مي‌دانيد كه برخي از فلاسفه قديم مي‌گفتند ما سه عالم داريم در طول يكديگر غير از ذات باري تعالي .

عوالم سه گانه جبروت، ملكوت و ناسوت

1 - عالم جبروت كه همان عالم عقول مجرد محض است .

2 - عالم ملكوت كه نازلتر از عالم جبروت است و همان عالم مثال مي‌باشد و افلاطون به "مثل معلقه" يا "عالم خيال" تعبير مي‌كرد و مي‌گفت : موجودات اين عالم مادي به شكل جزئي در آن عالم وجود دارند; و گاهي نيز به "اشباح" تعبير مي‌كرد.

3 - عالم ناسوت كه همين عالم مادي دنيوي است .

و هر يك از ما علاوه بر اين وجود مادي كه در اين عالم داريم يك وجود مثالي در