حتي تلصق الجلد بالعظم و ينشاء بينهما لحم جديد" پنجم آن كه همت گماري گوشتي را كه از حرام بر تن تو روييده با حزن و اندوه آب كني تا پوست به استخوان بچسبد و بين آنها گوشت تازه اي برويد.

همين طور كه عرض كردم مطابق روايت به قدري حضرت آدم و حوا از خوف خدا گريه كرده بودند كه وقتي همديگر را ديدند نشناختند.

"و السادس : ان تذيق الجسم الم الطاعة كما اذقته حلاوة المعصية" ششم آن كه رنج عبادت و بندگي را به تن بچشاني چنانچه شيريني معصيت را به آن چشانده اي .

"فعند ذلك تقول استغفر الله"[1] پس از طي اين شش مرحله مي‌گويي : "استغفر الله" از خدا طلب آمرزش مي‌كنم .

محاسبه نفس

ما كه سرا پا زندگيمان كجي و انحراف است ; چون افعال و رفتار خود را حساب نمي كنيم و فقط يك نماز و روزه اي انجام مي‌دهيم، متوجه خطاها و گناهان خودمان نيستيم، اما اگر هر شب هنگام خواب محاسبه با نفس كنيم و زندگي روز را در نظر بياوريم متوجه مي‌شويم چند تا غيبت، دروغ، تهمت، خيانت، آبرو ريزي افراد مؤمن و... انجام داده ايم، بايد توبه را از جدمان ياد بگيريم .

تعجيل در توبه

حال كه بحث راجع به توبه است بجاست توجه شود كه براي همه ما تعجيل در توبه كردن ضرورت دارد و نبايد بگوييم كه آخر عمر توبه مي‌كنيم . در ذيل تفسير سوره ناس است كه وقتي آيات توبه نازل شد شيطان به كوهي رفت و تمام نسل شيطان را دعوت كرد و گفت : مشكلي رخ داده است و آن مشكل اين است كه ما

---