مي‌گويند چون اين كلمه از ماده "ابلاس"[1] به معناي مأيوس بودن است، و ابليس بر وزن افعيل است يعني : "ابلس من رحمة الله" چون وقتي كه معصيت كرد مأيوس از رحمت خدا شد. چنانچه "شيطان" هم از ماده "شطن" است يعني دور بودن از رحمت خدا.

"اعترته الحمية"

(غيرت و عصبيت دروغين بر شيطان عارض شد.)

اين تعصب هاي نژادي، گروهي و قبيله اي و غيرتهاي كاذب مشكل بزرگي را ايجاد مي‌كند، براي اين كه وقتي كسي خودش را داراي يك مقامي بداند و بگويد براي من كوچك است كه زير بار حرف حق فلان شخص يا مقام بروم، مثل همان عصبيت هاي جاهلي است كه سبب شد زير بار پيغمبراكرم 6 نرفتند. بر شيطان هم حميت يعني غيرت و عصبيت غلط عارض شد.

"و غلبت عليه الشقوة ، و تعزز بخلقة النار"

(و شقاوت بر ذاتش غالب شد، و خودش را به سبب خلقت از آتش عزيز و بزرگ شمرد.)

"عزت" به معناي غلبه است ; يعني شيطان خود را غالب و بالا حساب كرد به جهت اين كه از آتش خلق شده . دو باب تفعل و تفاعل معمولا به همين معنا مي‌باشند كه چيزي را انسان به خودش ببندد در حالي كه آن را نداشته باشد، مثل "تكبر" كه شخص واقعا بزرگ نيست ولي بزرگي را به خودش مي‌بندد، يا "تجاهل" كه انسان واقعا جاهل نيست ولي خودش را به جاهلي مي‌زند. "تعزز" از باب تفعل و به معناي اين است كه غلبه و عزت را به خودش بست و خيال كرد كه خودش كسي هست و حال اين كه كسي نبود. لذا گفت من از آتش خلق شده ام و آتش موجود لطيفي است، اما خاك موجود كثيفي است، بنابر اين قياس گفت : من به تجرد و كمال

---