ب : اگر فرض شود كه مسلوب الاختيار گردد (كه بعيد است) معصيت محسوب نمي گردد.

ج : اگر فعل به او مستند باشد ضامن ديه مي‌باشد.

الزام به جلوگيري

(218) اگر حكومت صالح احيانا مصلحت جامعه را در كنترل و تنظيم خانواده تشخيص دهد، تشويق جامعه نسبت به آن با راهنمايي راههاي حلال و منع از راههاي حرام - مانند سقط كردن جنين - مانعي ندارد; ولي الزام افراد به محدود نمودن نسل مشكل است .

(219) سؤال : به طور كلي در صورت تزاحم بين كثرت كمي مسلمانان با كثرت كيفي آنان از جهت آموزش، سلامت، ايمان و تربيت و...، آيا با توجه به ادله اي كه كثرت فرزند را مطلوب شمرده است، كدام يك مقدم است ؟

جواب : موارد بر حسب زمانها و مكانها، مختلف است .