نقش حوزه علميه قم در زمان غيبت امام زمان‌

بسم اللّه الرحمن الرحيم‌

در بحار الانوار، روايت مفصّلى در اين باره هست كه من مختصرش را نوشته‌ام؛ به دليل اينكه وقت ما بيشتر از اين اقتضا نمى‌كند به همين مقدار اكتفا مى‌كنم. حضرت امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد: «و سياتى زمان تكون بلدتها و اهلها حجة على الخلايق و ذلك فى زمان غيبته صلوات اللّه و سلامه عليه.»[1]

تا اينجا همه خوب مى‌دانيد، موضوعى كه خيلى انسان را اميدوار مى‌كند اينجاست كه حضرت فرمود: «الى ظهوره» يعنى اهل قم در زمان غيبت تا ظهور حضرت مهدى- عجل اللّه تعالى فرجه- بر همه خلايق حجت مى‌شوند. و آن وقت اينجا هم مى‌فرمايد:

«على الخلايق» نه براى بعضى از مردم.

اينكه قم و اهل قم حجت مى‌شوند. بلا اشكال است ولى خود زمين كه عنوان حجيت ندارد «اهل» را هم كه فرموده است، مسلّم مراد و مقصود از «اهل» آنهايى كه با احكام شرع كارى ندارند نمى‌باشند، پس منظور از «اهل» كسانى هستند كه در مقام حجيّت بر مردم مى‌باشند، و به طور يقين منظور روايت از «اهل»، روحانيون و اهل علم است كه در قم باشند، و الّا نمى‌توانيم بگوييم همه اهل قم حجّت مى‌باشند.

خداى نخواسته بين اهل قم شرابخوار، تجّارى كه كارهاى زشت مرتكب مى‌شوند و يا كسانى كه در مجامع معصيت وارد و خود را به گناه آلوده مى‌كنند، هست. مسلّم اينها را نمى‌توان حجّت شمرد بر خلايق، پس مراد از «اهل» صاحبان تقوا و اهل ورع و اهل علم هستند كه حجّت را بر مردم اقامه مى‌كنند.

[1]- بحار الانوار، 60/ 212.