احكام ضامن شدن‌

مسئله 2319- اگر انسان بخواهد ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد، ضامن شدن او در صورتى صحيح است كه بهر لفظى اگر چه عربى نباشد بطلبكار بگويد كه من ضامن شده‌ام طلب تو را بدهم و طلبكار هم رضايت خود را بفهماند، ولى راضى بودن بدهكار شرط نيست.

مسئله 2320- ضامن و طلبكار بايد مكلف و عاقل باشند و كسى هم آنان را مجبور نكرده باشد و نيز بايد سفيه نباشند يعنى مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف نكنند و طلبكار از تصرف در مالش شرعا ممنوع نباشد ولى اين شرطها در بدهكار نيست مثلا اگر كسى ضامن شود كه بدهى بچه يا ديوانه را بدهد صحيح است.

مسئله 2321- هرگاه براى ضامن شدن خودش شرطى قرار دهد، مثلا بگويد اگر بدهكار قرض تو را نداد من ميدهم ضامن شدن او باطل است.

مسئله 2322- كسيكه انسان ضامن بدهى او ميشود بايد بدهكار باشد؛ پس اگر كسى بخواهد از ديگرى قرض كند، تا وقتى قرض نكرده؛ انسان نميتواند ضامن او شود.

مسئله 2323- در صورتى انسان ميتواند ضامن شود كه طلبكار و بدهكار و جنس بدهى همه معين باشد، پس اگر دو نفر از كسى طلبكار باشند و انسان بگويد من ضامن هستم كه طلب يكى از شماها را بدهم، چون معين نكرده كه طلب كدام را ميدهد، ضامن شدن او باطل است. و نيز اگر كسى از دو نفر طلبكار باشد و انسان بگويد من ضامن هستم كه طلب يكى از آن دو نفر را بتو بدهم، چون معين نكرده كه بدهى كدام را ميدهد، ضامن شدن او باطل ميباشد. و همچنين اگر كسى از ديگرى مثلا ده من گندم و ده تومان پول طلبكار باشد و انسان بگويد من ضامن يكى از دو طلب تو هستم و معين نكند كه ضامن گندم است يا ضامن پول، صحيح نيست.

مسئله 2324- اگر طلبكار ذمه ضامن را از تمام طلب خود برى‌ء كند، ضامن نميتواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر از مقدارى برى‌ء كند؛ نميتواند آن مقدار را مطالبه‌