دو طرف پيشانى سجده كند و اگر ممكن نيست؛ بچانه و اگر بچانه هم ممكن نيست، بايد بهر جائى از صورت كه ممكن است رجاءا سجده كند و اگر به هيچ جاى از صورت ممكن نيست با جلوى سر سجده نمايد رجاءا و در اين دو صورت با اشاره نيز رجاءا سجده نمايد.

مسئله 1077- كسيكه نميتواند پيشانى را بزمين برساند، بايد بقدرى كه ميتواند خم شود؛ و مهر يا چيز ديگرى را كه سجده بر آن صحيح است.

روى چيز بلندى گذاشته و طورى پيشانى را بر آن بگذارد كه بگويند: سجده كرده است، ولى بايد كف دستها و زانوها و انگشتان پا را بطور معمول بزمين بگذارد.

مسئله 1078- كسيكه هيچ نميتواند خم شود، بايد براى سجده بنشيند و با سر اشاره كند و اگر نتواند؛ بايد با چشمها اشاره نمايد و در هر دو صورت احتياط واجب آنستكه كه اگر ميتواند مهر را بلند كند و پيشانى را بر آن بگذارد و اگر ممكن نيست مهر را به پيشانى بگذارد و با سر يا چشمها هم نميتواند اشاره كند، بايد در قلب نيت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن هم براى سجده اشاره نمايد.

مسئله 1079- كسيكه نميتواند بنشيند، بايد ايستاده نيت سجده كند و چنانچه ميتواند، براى سجده با سر اشاره كند و اگر نميتواند با چشمها اشاره نمايد و اگر اين را هم نميتواند، در قلب نيت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن هم براى سجده اشاره نمايد.

مسئله 1080- اگر پيشانى بى‌اختيار بجاى سجده بخورد و بلند شود سجده بعمل نيامده است و بايد سجده را بطور صحيح بجا آورد و بعد از تمام شدن احتياط مستحب آن است كه دو مرتبه نماز را بخواند.

مسئله 1081- جائى كه انسان بايد تقيه كند اگر بتواند بر حصير يا چيزى كه سجده بر آن صحيح ميباشد، طورى سجده كند كه بزحمت نيفتد، نبايد بر فرش و مانند آن سجده نمايد و اگر نميتواند احتياط لازم آن است كه در صورت امكان براى نماز بجاى ديگر برود و الا در همانجا نماز بخواند و بر فرش و مانند آن سجده نمايد.

مسئله 1082- اگر روى تشك پر يا چيز ديگرى كه بدن روى آن آرام‌