بود، و حسن‌[1] بن حسن المثنّى كه در صحنه نبرد عاشورا با عمو و امامش در صبر بر سختيها و تيرها شكيب ورزيده بود و جراحت شديد داشت همراه بود.

و زيد بن حسن‌[2] و عمرو[3] بن الحسن 7 نيز همراه بودند. كوفيان نوحه سروده مى‌گريستند.

زين العابدين 7 فرمود: «براى ما نوحه كرده مى‌گرييد؟!! مگر ما را چه كسانى كشتند؟!!»

[خطبه زينب كبرى سلام الله عليها در كوفه‌]

بشير بن خزيم اسدى گويد: زينب دخت علىّ 7 در آن روز كه به سخن پرداخت ديدم و نديدم زنى با حيا و عفيفه‌اى را كه سخنورتر ازو باشد، گوئيا از لسان‌

[1]- حسن بن حسن بن امير المؤمنين علىّ بن أبى طالب، معروف به مثنّى و پسرش معروف به حسن مثلث بود او جليل و فاضل و ورع بود، در زمانش متولّى صدقات امير المؤمنين 6 بود، با دختر عمويش فاطمه دخت حسين ازدواج نمود، در واقعه كربلا همراه عمويش بود، و جنگيد و مجروح گرديد و خدا شفايش داد، مادرش خوله دخت منظور فرازى بود، وفات حسن در سال 90 ه در مدينه اتفاق افتاد. نه خود مدّعى امامت بود و نه كسى قائل به امامت او بود بر خلاف فرزندش حسن مثلث.

تسمية من قتل مع الحسين: 157، تهذيب ابن عساكر 4/ 162، الاعلام 2/ 187، معجم رجال الحديث 4/ 301.

مصنف كتاب المصابيح آورده كه: حسن بن حسن المثنى در عاشورا در ركاب عمويش هفده نفر را به قتل رسانيد و خود او نيز هيجده زخم خورد، و افتاد، اسماء بن خارجه دائى او وى را به كوفه برد و مداوايش كرد تا بهبود يافت و بعد به مدينه‌اش فرستاد.

[2]- زيد بن الحسن، ابو الحسن هاشمى، از اصحاب امام سجاد 7، جليل القدر، كريم الطبع، بزرگوار و بسيار نيكوكار و متولّى صدقات رسول اللَّه 6 بوده است. بعضى از مورّخان آورده‌اند كه او از عمويش حسين تخلّف ورزيد و به عراق نيامد. وفاتش در سال 120 ه بود، نه خود ادعاى امامت كرد و نه ديگرى از شيعه و غير آن ادعاى امامت را براى او نمود.

معجم رجال الحديث 7/ 339 به نقل از رجال الشيخ و ارشاد مفيد و العمدة سيّد مهنا، البحار 46/ 329.

[3]- عمرو بن حسن، با عمويش حسين به عراق آمد و با علىّ بن الحسين به دمشق رفت، تنها يك پسر به نام محمّد داشت، او مردى عابد و اهل صلاح و دين بود.