آيد؛ چنانكه بسيارى از برادران صالح ما مى‌پندارند. اين پندارى نارسا و ناشى از مشتبه شدن امور است.

[مقصود اصلى خداوند رشد بينش انسان است‌]

بدان‌كه مقصود اصلى شارع از مكلفين، تقويت بصيرت ايشان است، تا او را با بينش كامل و آگاهى كافى اطاعت كنند؛ و هرچه موجب تقويت بصيرت و زيادت هوشمندى گردد، مورد نظر حق تعالى است، بلكه تأكيد بيشترى بر آن دارد.

كسى‌كه خود را در عبادتهاى خاصى محدود ساخته در چارچوب آنها بينديشد، جمود بر او غلبه مى‌نمايد، و هوشمندى وى در قالب موضوعاتى چون قبله‌شناسى و تشخيص وقت [نماز] و مانند آن قرار مى‌گيرد، [و فكرش در مسائل ديگر نارسا خواهد بود]؛ و شيطانهاى انس و جن كه قصد آن دارند كه او را در دينش فريب دهند، به راحتى او را مى‌فريبند، و اين برخلاف خواسته خداوند و نقيض هدف وى [از تشريع و قانونگذارى‌] است.

[ريشه جمود و خشك‌اندشى‌]

به عكس، كسى‌كه به خريد و فروش اشتغال دارد، و آداب و روش گفت و شنود و نكته‌هاى پرسش و پاسخ را فراگرفته آن‌را به عبادتها و نيايشها و دانش و آموزش خويش مى‌افزايد، چنين انسانى [كه خود را در بطن اجتماع قرار داده است و در تماس با انسانها، اشياء و پديده‌ها و حوادث گوناگون تجربه‌ها آموخته و ابعاد گوناگون وجود خويش را رشد داده است‌] يك مرد كامل‌