اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 92
منظور من از عادت تكرار كردن يك كار به
دفعات بسيار است، در زمانى طولانى و در اوقاتى به هم نزديك و از آنجا كه خلق جميل
نيز از عادت پديد مىآيد، سزاوار است در باب آنچه وقتى به آن عادت كنيم، خلق جميل
برايمان حاصل مىشود و در مورد آنچه وقتى به آن عادت كنيم، خلق قبيح برايمان پديد
مىآيد سخن بگوييم.
فعل از خلق نشأت مىگيرد و خلق از عادت
8. بر اين اساس مىگويم: امورى كه با عادت كردن به آنها خلق جميل به
دست مىآوريم، كارهايى است كه شأن آن اين است كه از صاحبان اخلاق جميله سر بزند. و
آنچه خلق قبيح را براى ما به ارمغان مىآورد افعالى است كه از اصحاب اخلاق قبيحه
سر مىزند. وضعيت در مورد آنچه به وسيله آن تحصيل اخلاق حاصل مىشود، مثل وضعيت
چيزى است كه به وسيله آن صنعت و حرفهاى مختلف به دست مىآيد.
مثلا مهارت در نويسندگى هنگامى حاصل مىشود كه انسان خود را به انجام
فعل كسى كه نويسندهاى ماهر است عادت دهد و همين طور است بقيه حرفهها. پس نيكويى
نويسندگى با مهارت در آن، از انسان سر مىزند و مهارت در نويسندگى وقتى حاصل
مىشود كه انسان پا پيش گذاشته، به نيكويى عمل نويسندگى عادت كند، و البته نيكويى
فعل نويسندگى قبل از به دست آوردن مهارت نويسندگى با نيرويى كه انسان بر آن سرشته
شده است نيز ممكن است. ولى اگر نيكويى فعل پس از كسب مهارت باشد، فعل از صنعت و
حرفه شخص ناشى مىشود. فعل جميل نيز اينگونه است. فعل جميل قبل
اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 92