همراه جزئيات آن امر شود. اين جزئيات با اراده پديد مى‌آيند، درست وقتى كه در زمانى خاص و مكانى خاص از جانب پديدآورنده‌اى خاص اراده مى‌شوند. چه در زمانى كوتاه يا بلند، چه در مكانى بزرگ يا كوچك، به اين نيرو، نيروى متفكره گفته مى‌شود.

نيروى فكريه چگونه استنباط مى‌كند؟

26. چيزهايى كه راهشان اين است كه به وسيله نيروى متفكره استنباط شوند، بر اين مبنا استنباط مى‌شوند كه در راه تحصيل غايت و غرض خاصى نافع‌اند. شخص استنباط كننده، در ابتدا اين غايت را در نظر گرفته، در نفس خود بر ساير امور مقدم قرار مى‌دهد، سپس در پس اشيايى مى‌گردد كه به وسيله آن‌ها اين غايت و آن غرض حاصل مى‌شوند.

تكامل نيروى فكريه و آثار آن‌

27. هرچه نيروى فكريه به مرور زمان كامل‌تر شود، در هنگام استنباط مى‌تواند اشيا مفيدترى را استنباط نمايد. در بعضى از مواقع خيرى است حقيقى و گاه شر و گاهى امور خيرى كه مظنون است كه خير هست يا نه، اگر اشيايى كه استنباط مى‌شوند با توجه به غايتى خاص، نافع‌ترين امور باشند، اشيا استنباط شده زيبا و خوب است و اگر آن غايات امور بدى باشند، چيزهايى كه با نيروى متفكره استنباط مى‌شود نيز چيزهاى بد و امور قبيح و زشت خواهند بود اگر آن‌