اسم الکتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) المؤلف : محقق سبزوارى الجزء : 1 صفحة : 526
در چيزى كه حيوانات خبيثه در آن چيز بر تو راجح باشند و افراط
در آن مؤدّى به ضعف بدن و نقصان عمر است و سبب كسب اخلاق زنان.
اى اسكندر! از احوال مسكينان و ضعيفان غافل مباش و تفقّد احوال ايشان
واجبدان كه موجب رضاى خالق و جلب دلهاى خلايق است. حبوب و غلّات ذخيره كن تا در
خشكسال به وصله نشيند، چنانكه كه اهل صلاح از تو ايمن باشند و اهل فساد خائف.
اى اسكندر! تو را بارها وصيّت كردهام و ديگر تأكيد مىكنم در خون
ريختن دلير مباش كه اهلاك حيوانات مخصوص به حضرت آفريدگار است، و حقيقت هرحال جز
علّام الغيوب را معلوم نيست و شايد كه به سبب تهمتى كه شخص از آن برى باشد يا او
را در اقدام بر آن جريمه عذرى باشد قتل او روادارى و چه جريمهاى اعظم از اين
باشد. و از هرمس اكبر، يعنى، ادريس 7 به من رسيده كه چون مخلوقى قتل
ديگرى كند، ملائكه آسمان در حضرت بارى زارى كنند كه فلان بنده تو در قتل بنده ديگر
به تو تشبّه نمود. اگر آن قتل قصاص باشد، حضرت حقّ- تعالى شأنه- فرمايد كه او را
به حكم من به حقّ قصاص كشتهاى؛ و اگر به ظلم بود، فرمايد به عزّت و جلال من كه
خون كشنده را مباح كردم. پس، ملايكه در تسبيح و استغفار دعاى بد بر او كنند تا
زمانى كه به قصاص رسد و اين بهترين حال او باشد. و اگر خود بميرد، نشان غضب خداى
تعالى باشد، چه به عذاب شديد و عقاب جديد واصل شود.
اى اسكندر! نقض عهد مكن و سوگند ياد مكن و چون ياد كردى، به هيچوجه
از آن برمگرد كه مملكت پس از سلاطين يونان به شآمت سوگند دروغ و نقض عهد به فساد
انجاميد. به چيزى كه از تو فوت شود تأسف منماى كه شيمه[1]،
صبيان و ناقصان است.
اهل مملكت خود را به كسب فنون علم امر كن و كسى را كه در علم فايق
شده باشد به مزيد عنايت و تربيت مخصوصدار كه اين خصلت سبب زيادتى محبّت تو در
دلها شود و موجب رونق ملك و بقاى ذكر جميل. و سلطنت يونانيان به ميامن اين دو خصلت
دوام داشت، چه ايشان رعايا را به تحصيل علوم امر مىفرمودند، به مرتبهاى كه دختران
در در خانه پدران فرايض و آداب نواميس و جمل اصول علم طب و نحو مىدانستند. از
دست